Nieuwe uitgaven
'k heleze
Der keerlen God
Het is niet zo vreemd dat er rond het
zevenhonderdste herdenkingsjaar van de
gewelddadige dood van Floris V (1296)
veel publicaties over de man verschenen.
Soms duurt het echter even tot dit is door
gedrongen tot de 'gewone' lezer, zeker als
het meer wetenschappelijke werken betreft.
Ik heb er twee uitgezocht.
Eigenlijk moet je Graven van Holland eerst
lezen, want zo ontstaat een beeld van de
lange lijst van elkaar opvolgende graven en
gravinnen, waarvan Floris er 'slechts' één
was. Vanaf de eerste graaf Geruit (niet lang
na 889 overleden) tot de Spaanse Philips II
(afgezworen in 1581) passeren allen de
revue in woord en beeld. De periode dat
Floris V regeerde, was er een waarbij de
Hollandse graven niet alleen toegang had
den tot de Duitse keizer, maar ook invloed
hadden op diens bestuur.
In Wi Florens worden in verschillende arti
kelen van diverse auteurs de binnenlandse
machtsfactoren en de culturele wereld van
Floris en het beeld van 'Der keerlen God'
door de eeuwen heen indringend voor het
voetlicht gehaald. Het artikel van Burgers,
Dijkhof en Kruisheer, 'De doordringing van
het schrift in de samenleving in Holland en
Zeeland tijdens graaf Floris V', brengt
ineens de Middelburgse Abdij dichtbij. Een
paar boeiende zinnen uit dit artikel: 'In de
tijd vóór de regering van graaf Floris V
waren er in het graafschap Holland en Zee
land in feite slechts twee plaatsen waar een
ononderbroken traditie bestond van het
schrijven van oorkonden en andere admini
stratieve bescheiden, te weten de abdijen
van Egmond en Middelburg.' En: 'De stad
Middelburg is in het onderzoek naar voren
gekomen als een plaats waar de burgers al
zeer vroeg, waarschijnlijk al aan het einde
van de twaalfde eeuw, de eigen rechtsre
gels op schrift stelden, en wel in het Neder
lands.' En ten slotte: 'Uit een en ander mag
men wel afleiden dat de verschriftelijking
van het stedelijk bestuur, die in Middelburg
eerder begon dan in de andere steden van
het graafschap, steunde op de kunde van
de scriptores van de Middelburgse abdij.'
Door recente archeologische vondsten, bij
voorbeeld achter het Van de Perrehuis aan
het Hofplein, groeit het besef weer eens dat
Middelburg een belangrijke stad is geweest,
waar Floris V niet alleen kwam, maar waar
aan hij ook privileges toestond, waar hij
mensen voor zich liet werken en waaraan
hij - door de begraving van zijn vader,
Roomskoning Willem II in de Koorkerk-
ook emotioneel verbonden was. Beide boe
ken, sober maar fraai vormgegeven, bieden
een bijzonder kijkje achter de schermen.
Robbert Jan Swiers
D.E.H. de Boer, E.H.P. Cordfunke en
H. Sarfatij (red.), Wi Florens, De Hollandse
graaf Floris 1/ in de samenleving van de
13e eeuw, 366 pagina's, Uitgeverij Matrijs,
Utrecht 1996, 75,-.
D.E.H. de Boer en E.H.P. Cordfunke,
Graven van Holland, Portretten in woord en
beeld, 176 pagina's, Uitgeverij Walburg
Pers, Zutphen 1995, 2e druk 1997, 49,50.
Oorlogsherinneringen
Enige tijd geleden ontving het bestuur van
de Heemkundige Kring Walcheren een
exemplaar van de in 1996 in eigen beheer
