Door de onderhandelingen in het kader van de GATT (General Agreement of Trade and Traffic), die in 1993 afgesloten zijn, zullen aan het eind van deze eeuw de prijzen van landbouwproducten niet langer kunstmatig beïnvloed mogen worden. Ze moeten tot stand komen door het markt mechanisme van vraag en aanbod. Voor Nederland zal dat betekenen dat de kostprijs van producten verder omlaag zal moeten, anders kunnen de producten nooit concurreren op de wereldmarkt. Bedrijven zullen doelmatiger moeten gaan produce ren, dus grootschaliger worden. Om de lasten te drukken zal de productiefactor arbeid vervangen worden door kapitaal. Zo zal bijvoorbeeld in de melkveehouderij de melkrobot volop gebruikt gaan worden. Eén persoon zal uitstekend in staat zijn met 120 koeien 1,4 miljoen liter melk per jaar te produceren. Om daarbij ook milieubewust te produce ren zal de techniek aangewend worden om mineralenverlies te beperken. Koeien zullen niet meer buiten lopen, omdat de mest buiten niet doelmatig benut wordt. Kunstmest zal gestrooid worden met behulp van satellieten, die in contact staan met de computer van de trekker en precies weten waar wel of geen kunstmest gestrooid moet worden. Ook in de tuinbouw zal de techniek grotere invloed krijgen. Omdat van planten precies bekend zal zijn hoeveel bemesting ze op elk moment in de groei nodig hebben, zul len er (bijna) geen mineralenverliezen meer optreden. Met behulp van genetische modificatie zal resistentie tegen ziektes ingebouwd zijn, waardoor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen drastisch kan worden teruggebracht. Grote, rechtlijnige percelen Men zou zich de vraag kunnen stellen of de biologisch-dynamische landbouw, bij deze toenemende mineralen- en produc- tie-efficiëntie van de gangbare landbouw, de consument een alternatief kan blijven bieden. Echter, de omgeving die door deze gang bare landbouwvorm zal ontstaan, is even technisch als de oplossingen voor de pro blemen. Afgesloten schuren, grote recht lijnige percelen en enorme machines zul len het landschap vormen. Nog maar zeer weinig mensen zullen werkzaam zijn in de landbouw. Natuur zal te vinden zijn in de daarvoor bestemde reservaten, maar daar mag je vaak niet komen omdat de kwets baarheid van de natuur dat niet toelaat. Bewust gemengd Gaat dit beeld ook op voor de biologisch- dynamische landbouw in 2010 op Walche ren? Deze vorm probeert de ingrediënten van de landbouw juist bij elkaar te houden. Het perfecte beeld van een biologisch- dynamisch landbouwbedrijf geeft de plek waar boer, consument, dier, plant, bodem en landschap samenkomen. Er wordt bewust uitgegaan van een gemengde bedrijfsvorm, zodat de mest uit de veehouderij naar de akkerbouw, tuin bouw en/of fruitteelt gaat. Hierdoor zou de bemesting, de mineralenbalans, in even wicht moeten zijn. Extra stikstof wordt in het bedrijf gebracht door gebruik te maken van leguminosen in de vruchtwisseling. Deze planten kunnen op een veel efficiën tere manier stikstof vastleggen uit de lucht dan dat de industrie dat kan. Onkruid wordt bestreden door de weilan den mee te laten roteren in de vruchtwis seling door deze minimaal 1 op 6 te hou-

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 1999 | | pagina 18