gegraveerd met christelijk-mythologische
mens- en dierfiguren en plant- en bloem
motieven. De hoofdzonnewijzer heeft uur
schalen van 39 en 54 graden Noorder
breedte. De schaduwgever is een koordje
dat onder verschillende hoeken vastge
maakt kan worden.
Van Reinman zijn 72 van deze zonnewij
zers bekend. Dit exemplaar is een schen
king uit 1888 van W.J. Sprenger, wethou
der, koopman en commissaris van de
Graanbeurs te Middelburg.3
Een koperen equatoriaal reis- of zakzon-
newijzertje, gesigneerd 'L.T. Muller Augsp',
is aanwezig in het museum De Schotse
Huizen te Veere. Muller was omstreeks
1760 werkzaam in Augsburg. De achthoe
kige grondplaat heeft een diameter van 7
centimeter en is voorzien van een verdiept
kompas. De vlakke wijzerplaat is evenwij
dig aan de equator in te stellen op de juis
te breedtegraad. De aflezing gebeurt in de
zomermaanden aan de bovenzijde, in de
winter aan de onderzijde. De stijl kan
respectievelijk naar boven of beneden
omgeklapt worden, evenwijdig aan de
aardas. Het standaardje aan de achter
zijde dient om een schietloodje in op te
hangen om het instrumentje waterpas op
te stellen. Het geheel is samen te vouwen
in een doosje om mee op reis te nemen.
Vlissingen
Aan de Grote Markt te Vlissingen werd in
1615 het stadhuis voltooid, ontworpen
Afb. 3. Zonnewijzer op de gevel van het stad
huis te Vlissingen. Detail van een kopergravu
re in kleur, getiteld "t Stadhuis te Vlissingen'
Gemaakt door J.B. Probst, z.j., uit Collection
des prospects. (Rijksarchief in Zeeland, KZGW,
Zelandia lllustrata deel II, nr. 1240)
naar het voorbeeld van het stadhuis te
Antwerpen.4 Op de vierde verdieping is op
het vooruitspringende gedeelte een 'uur
wijzer' met daaronder een zonnewijzer op
het zuiden aangebracht (afb. 3).
Dit is zo'n voorbeeld waarbij men de klok
Afb. 2. Het reiszonnewijzertje gemaakt door
Paulus Reinman. (Tekening van de auteur)
