De vijf Middelburgse ambtenaren van de
Burgerlijke Stand laten zien dat de huwe
lijkssluiting geen eenmansbedrijf is.
De woensdag
Een interessante vraag is op welke dag er
doorgaans werd getrouwd. Tegenwoordig
is vrijdag de meest populaire dag. Met het
weekend voor de deur heb je dan een
paar achtereenvolgende vrije dagen. In de
negentiende eeuw werd er in de Zeeuwse
hoofdstad voornamelijk op woensdag
getrouwd. Aan het eind van de eeuw werd
er ook meer en meer op vrijdag getrouwd.
De meeste huwelijkssluitingen vonden
plaats op woensdag 11 mei 1870, toen
twaalf huwelijksparen in de echt werden
verbonden. De maanden mei en november
waren populair. De voorkeur voor de
maanden mei en november zal ongetwij
feld te maken hebben met het fenomeen
Annetje-Liesjesdag. In deze maanden kre
gen de dienstbodes het loon van de voor
afgaande maanden of gingen zij een
nieuw dienstverband aan. Annetje-Liesjes
dag is een waarschijnlijk een verbastering
van 'licentiedag'. In onze tijd zijn de maan
den mei, juni en september populair. Een
van de belangrijkste redenen hiervoor is
natuurlijk de grotere kans op mooi weer.
Plaats en tijd
De huidige trouwzaal in het Middelburgse
stadhuis is niet altijd de plaats van huwe
lijkssluiting geweest. Welke ruimte als
trouwzaal werd gebruikt, is niet bekend.
Tot 17 mei 1940 was de huidige trouwzaal
de ruimte van de hoge en lage vierschaar.
Wellicht kunnen lezers van De Wete dit
vertellen.
Niet altijd stonden bruidegom en bruid
samen voor de ambtenaar van de Burger
lijke Stand. Men kon ook met volmacht,
met de handschoen trouwen. Vaak was de
bruidegom verhinderd aanwezig te zijn. Hij
zat in Nederlands-lndië of op zee. In de
periode 1811-1922 zijn 21 paren met de
handschoen getrouwd.
Een huwelijkssluiting was, en is nog
steeds een belangrijke sociale gebeurtenis
die niet alleen de direct betrokken man en
vrouw aanging. De wederzijdse familie
werd er ook bij betrokken. De huwelijks
partner moest worden geaccepteerd en
worden opgenomen in de familie. Familie
leden traden vaak op als getuige van de
huwelijkssluiting.
De voorbereiding voor de huwelijkssluiting
kostte vroeger veel tijd. Er was voor de
sluiting een aantal akten nodig: doop- of
geboorteakten van man en vrouw (vaak uit
een andere gemeente afkomstig), het
bewijs van huwelijksafkondiging, overlij
densakten van de ouders (en in een aantal
gevallen ook die van de grootouders) en
een certificaat aangevende dat de man
aan de verplichtingen voor de Nationale
Militie had voldaan. Niet alleen duurde het
lang voordat men al deze akten uit dikwijls
verafgelegen plaatsen bij elkaar had, ook
waren er aan de verwerving ervan kosten
verbonden. De ingeleverde akten worden
als bijlagen bij de huwelijksakten gevoegd.
In het begin van de negentiende eeuw was
het trouwen voor de armen kosteloos, om
te voorkomen dat zij uit geldelijke overwe
gingen niet zouden trouwen. Politici uit die
tijd beweerden dat de kosten voor de
huwelijkssluiting voor veel personen rede
nen waren om maar vrijgezel te blijven.
In onze tijd kost trouwen ook veel geld. Bij
de gemeente Middelburg ben je 470,-
kwijt voor een huwelijkssluiting. Op zater
dag betaal je het dubbele. En dan nog de
