Bij wet van 6 februari 1901, ingegaan op 1
december 1905, werd de nieuwe meerder-
jarigheidsgrens ingevoerd. Slechts perso
nen jonger dan 21 jaar hadden vanaf dat
moment nog toestemming nodig van de
ouders voor het aangaan van een huwe
lijk.
De jongste bruid in Middelburg was Maria
van Eenennaam. Zij trouwde op 28 sep
tember 1838 op 15-jarige leeftijd (zij werd
zes dagen later 16) met de 24-jarige Jan
Hengst. Het was geen gedwongen huwe
lijk, dus moet het wel een ontzettend harts
tochtelijke liefde zijn geweest.
In Middelburg trouwden de meeste man
nen tussen 21 en 30 jaar. De grootste
groep vormden de 24-jarigen (9 procent).
De meeste bruiden waren tussen de 20 en
28 jaar oud. Ook bij hen was de leeftijd
van 24 de meest populaire (ook 9 pro
cent).
Er is geen maximumleeftijd aan de huwe
lijkssluiting. Een groot aantal weduwnaars
en weduwen gingen een tweede, of zelfs
een derde relatie aan. Van de bruidegoms
tussen de 40 en 49 jaar oud was 56 pro
cent weduwnaar (652 van de 1.158). Van
de leeftijdsgroep 50 tot en met 59 91 pro
cent (529 van de 580), van de 60- tot en
met 69-jarigen ook 91 procent (185 van de
204), terwijl van de oudste groep van 70-
86 jaar 96 procent als weduwnaar een
nieuwe relatie aanging (48 van de 50).
Bij de weduwen waren de percentages
voor de leeftijdsgroep 40-49: 39 (401/
1.024), voor de vijftigers 58 (181 van de
311), voor de zestigers 77 (53/69) en voor
de zeventigplussers 85 (6 van de 7).
Het aangaan van een relatie op latere leef
tijd bood zekerheid, er was vaak nog min
der sprake van een romantische liefde.
Overhaaste of gedwongen huwelijken kwa
men vaak voor, vooral in de arbeidersklas
se. De historisch-demografische literatuur
laat zien dat in Zeeland vaak sprake was
van een gedwongen huwelijk, vooral in
protestantse kringen. Het 'moetje' kan ook
een pressiemiddel richting de ouders zijn
geweest.
Een voorbeeld van een gedwongen huwe
lijk was dat tussen de zestienjarige John
James Washington Taijlor, student in de
chirurgie, geboren in New York, en Jacoba
in 't Anker, 30 jaar oud. Zij trouwden op 10
januari 1822. Duidelijk een 'moetje', want
op 15 augustus van dat jaar werd hun
zoon, John Adam, geboren. De Ameri
kaanse student was de jongste bruidegom
in Middelburg.
Met een bepaalde regelmaat hadden brui
degom en bruid voordat zij trouwden al
een of meer kinderen. Deze moesten bij
de huwelijksvoltrekking worden erkend. In
de periode 1811-1922 werden meer dan
driehonderd kinderen erkend bij de huwe
lijkssluiting. Vooral in de jaren twintig en
dertig van de vorige eeuw kwam dit veel
vuldig voor, voornamelijk bij de arbeiders
klasse. Twee huwelijksparen hadden voor
hun huwelijk al zes kinderen.
De huwelijksmarkt
Hoe zag de Middelburgse huwelijksmarkt
eruit? Het kiezen van een partner en het
aangaan van een huwelijk waren gehou
den aan enkele ongeschreven regels. De
partner moest ongeveer dezelfde leeftijd
hebben, uit de buurt komen, het liefst uit
dezelfde woonplaats of geboortestreek en
van dezelfde geloofsrichting en dezelfde
sociale klasse zijn.
Leeftijd
In de negentiende eeuw bestonden duide-
