bruidegoms in Middelburg geboren (7.456)
en tweederde (9.142) van het aantal brui
den.
Vooral bij de bruidegoms komen we veel
personen van elders tegen. Niet alleen van
de dorpen van Walcheren, of van Vlissin-
gen, maar ook van buiten het eiland en
zelfs van buiten de provincie. Steden als
Amsterdam, Rotterdam, Leiden, Delft,
Gouda en Breda leverden een groot aantal
mannelijke huwelijkspartners. Meestal zijn
het handelslieden, hoger fabrieksperso-
neel, militairen, ambtenaren en schippers.
Van Walcheren waren veel jonge vrouwen
afkomstig die als dienstbode of werkvrouw
werkten. Ruim 3.200 bruiden waren werk
zaam als dienstbode. Het overgrote deel
van de bruiden had geen beroep, of werd
aangeduid als 'particuliere' (samen zo'n
11.500).
Veel geboren en getogen Middelburgers
waren werkzaam als middenstanders en
kleine ambachtslieden. Opmerkelijk is het
grote aantal bruidegoms dat als timmer
man werkzaam was (775), als kleermaker
(415) en als schoenmaker (384). Ook
mannelijke buitenlanders gingen op vrijers
voeten in de stad. De meesten kwamen uit
Engeland, Frankrijk, Duitsland, Noorwegen
en Zweden. De Middelburgse arbeiders
trouwden, net als hun vakgenoten in de
overige delen van Zeeland, het meest met
partners van de eigen klasse. Ambtenaren,
notabelen en handelaren waren minder
gebonden aan hun stand en aan de her
komst van hun partner.
Slordigheidjes
Tijdens de invoerwerkzaamheden van de
Zeeuwse huwelijksakten, maar ook bij het
raadplegen van de akten wordt regelmatig
geconstateerd dat de ambtenaren van de
Burgerlijke Stand, of de ambtenaren ter
gemeentesecretarie fouten maakten bij het
opstellen van de akten. Een vrouw wier
beroep in 1841 'schildersknegt' is, lijkt een
foutje dat in het stadhuis is gemaakt. In
1904 wordt van de bruid opgetekend dat
zij tandarts is. In hoeverre is dit waar, of
hebben we hier met de eerste vrouwelijke
tandarts te maken? Niet altijd is de
geboorteplaats van de echtelieden juist
gespeld. Zeker niet als het een buitenland
se plaats betrof waarvan ze in Middelburg
nog nooit hadden gehoord. De geografi
sche kennis van de ambtenaren van de
Burgerlijke Stand in de dorpen was echter
nog minder.
Andere omissies in de huwelijksakten
komen voort uit het feit dat echtelieden
niet altijd volledige informatie gaven over
hun eigen persoon. Geboortedatum en
geboorteplaats zijn dan onbekend. Vooral
in de eerste jaren van de Burgerlijke Stand
komt dit veelvuldig voor.
Echtscheidingen
Vroeger werden aanzienlijk minder huwelij
ken door echtscheiding ontbonden dan
tegenwoordig. In onze tijd strandt één op
de drie a vier huwelijken.
In de periode 1811 -1922 vonden er te Mid
delburg 260 echtscheidingen plaats. Op
het platteland vonden nauwelijks echt
scheidingen plaats. Daar was een grotere
sociale controle. Het aantal echtscheidin
gen nam in de loop van de negentiende
eeuw toe doordat men makkelijker kon
verhuizen. De historisch-demograaf Van
Poppel heeft uitgerekend dat in de negen
tiende eeuw een huwelijksontbinding
plaatsvond gemiddeld na bijna dertien jaar
huwelijk. Echtscheidingen werden afzon
derlijk geregistreerd in een register van
