Eet nooit worst!' Leverworstvergiftiging in Middelburg in 1874 In 1999 is iedereen weer eens geconfron teerd met de gevolgen van voedselvergifti ging. Denk maar eens aan de dioxinever giftiging in België die via het veevoer de kwaliteit van melk, eieren en alle hieruit vervaardigde producten aantastte. Het gaat hierbij om een vergiftiging waarvan de schadelijke invloed pas op de lange ter mijn is te merken, bijvoorbeeld in de vorm van kanker. Soms echter is er sprake van een acute voedselvergiftiging die vrijwel onmiddellijk slachtoffers maakt. Zo'n affaire speelde precies 125 jaar geleden in Middelburg. Zelfs buitenlandse kranten maakten in 1874 melding van deze leverworstvergifti ging. Klachten Op dinsdagavond 17 maart 1874 aten de heer en mevrouw Van Z. uit Middelburg twee-en-een-half ons leverworst die ze op die dag hadden gekocht bij varkensslager L. van Os aan de Langedelft B 120. De volgende dag waren beiden ziek en had den last van diarree. Mevrouw Van Z. was er het ergst aan toe. Daar bekend was dat zij gevoelige ingewanden had en de kwaal deze keer vrij snel voorbij was, werd geen geneeskundige hulp ingeroepen. Een ander lid van het gezin werd na drie dagen ziek, maar was ook zo weer beter zodat niet meteen aan de leverworst werd gedacht. Een ander gezin, aan de Damsingel, at woensdagavond 18 maart van de bij Van Os gekochte leverworst. Vrouw en kinde ren hadden nergens last van, maar de man, een scheepstimmerman, werd 's nachts getroffen door een dermate hevige aanval van cholerine (een lichte graad van cholera) dat hij de andere ochtend niet bekwaam was om te werken. Hoewel hij zeer uitgeput was, ging hij 's middags toch nog naar zijn werk. Er werd geen dokter geraadpleegd, omdat de man het onge mak toeschreef aan het drinken van cho colademelk, wat hij zelden deed. De vergiftigingsverschijnselen waren ern stiger bij een gezin in de Gravenstraat, dat op dinsdagavond 17 maart de bewuste leverworst had gegeten. Enige uren na de maaltijd kreeg de man hevige cholerine- aanvallen. Hij was het eerste slachtoffer dat geneeskundige hulp vroeg. Dokter Haman vermoedde nog niet dat de lever worst de oorzaak zou kunnen zijn. Dit gebeurde pas 24 uur later, toen de vrouw van de man dezelfde ziekteverschijnselen kreeg. Deze twee ziektegevallen werden gevolgd door een groot aantal nieuwe vergiftigings- gevallen. Blijkbaar was de ontwikkeling van de giftige stoffen in de leverworst na twee dagen exponentieel toegenomen. De doktoren De Man, Keijzer en Meemeling kregen op 20 maart verschillende perso nen te behandelen met buik- en diarree- klachten, maar daar deze verspreid in de stad voorkwamen, werd niet meteen aan voedselvergiftiging gedacht. Dokter Meemeling was de eerste die de klachten in verband bracht met de lever worst van Van Os. Hij toog reeds op vrij dag 20 maart naar de varkensslager en bracht hem op de hoogte van zijn vermoe dens. Meemeling adviseerde de slager om deze leverworst niet meer te verkopen, maar Van Os sloeg de raadgeving in de wind. Zaterdags verkocht hij de leverworst

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 1999 | | pagina 27