Oranjezon
Bedreigingen met een kleine b?
"Dat was toentertijd voor de stalhouders uit
Middelburg een mooi ritje om daar eens
naar toe te gaan naar de mooiste uitspan
ning." Het handschrift is wat bibberig en
soms ontbreekt een woord. Het is dan ook
het schrift van een hoogbejaard iemand.
Piet Polderman, in januari 1999 overleden
in de ouderdom van 97 jaar, was tot op
hoge leeftijd iemand die zijn visie en zijn
herinneringen graag aan het papier toever
trouwde. Zijn stropersherinneringen wer
den in 1987 uitgegeven. Dit epistel stelde
hij op toen in 1994 besloten werd het
pompstation in het waterwingebied Oranje
zon tussen Vrouwenpolder en Oostkapelle
definitief te sluiten. Oranjezon was oor
spronkelijk de naam van de uitspanning,
die in de achttiende eeuw overigens nog
De groote Prince hoeve heette.
Misschien, zo schreef Piet, was het wel de
oudste uitspanning van Walcheren. Je kon
er "onder die stokoude lindeboomen
genieten en zeker als men dan op de
Koninginneweg recht over de Boomdijk
stond als dan de koeien in de zon lagen te
herkauwen en dan soms ook nog een
paard met veulen lag te droomen in de
zon..." leek het daar wel een natuurmonu
ment. "Dit mooie plekje natuur zou er nu
zeker volgens mij een geweest zijn."
Een van de plaatsaanduidingen die Piet
hier gebruikte, behoeft uitleg. Niet de
Koninginneweg - daarin herkennen we
moeiteloos de Koningin Emmaweg oftewel
de Westdijk, die van Zeeduin en Overduin
naar Vrouwenpolder voert - maar de
Boomdijk, ligt die niet achter Nieuwland,
aan de andere kant van het eiland? Nee,
er was nog een Boomdiek. Deze Boom-
diek was de westelijke dijk van de Beek
hoekspolder (ingepolderd in 1289), die iets
ten oosten van het pad naar het pompsta
tion naar het noorden liep, tot aan de
noorddijk van de Beekhoekspolder, die
grotendeels nog bestaat.*
"De Boomdijk," zo vervolgde Piet Polder
man, "is voor altijd verknoeid, want die is
afgegraven, ja zelfs helemaal vergraven."
Volgens Piet lag de schuld van die fout,
want zo noemde hij het, bij de rentmees
ters van het Kroondomein waartoe het
gebied van Oranjezon behoorde: mr.
Waghto en jhr. Van Vredenborg uit Tholen.
Als ik Piet goed begrijp, lieten zij de Boom
dijk afgraven om de bewoners van de
boerderijtjes aan de oostkant ervan uitweg
te verschaffen (via de steenweg naar het
pompstation) naar de Koningin Emmaweg.
Modernere opzet
Zelfs zonder de Boomdiek is de omgeving
van de uitspanning Oranjezon anno 1999
nog een van de schilderachtigste delen
van Walcheren. Het uitzicht over het land
naar de duinen, vanaf de Westdijk in de
richting van Oostkapelle en vanaf de
Lepelstraat is magnifiek. Er zijn geen hui
zen van na 1945 te bekennen, de oude
boerderijen en bescheiden huizen passen
volmaakt in het landschap. Alleen is eerder
dit jaar een loodsachtig gebouwtje aan de
oude boerenschuur van Oranjezon aange
bouwd. Na het vertrek van de familie Lou-
werse-Bliek is immers gekozen voor een
wat modernere opzet; het Kroondomein
heeft op de gang van zaken allang geen
invloed meer. Naast de schuur verrees
een toileteenheid zoals die tegenwoordig
bij elke minicamping verplicht is. De kleu
ren zijn fel; je kunt de plee 's nachts dus