Nieuwe uitgaven
'k heleze
Maas en Schelde
In 1999 bestond Staatsbosbeheer honderd
jaar. Dit jubileum werd op verschillende
manieren gevierd, onder meer met een
serie publicaties. Zo verscheen vorig jaar
ook een boek over de geschiedenis van
Staatsbosbeheer onder de titel Staatsbos
beheer - 100 jaar werken aan groen
Nederland, van Buis en Verkaik. In het
boek dat ik hier bespreek komt niet zozeer
de geschiedenis van Staatsbosbeheer aan
de orde, als wel de gebieden die in het
bezit zijn van Staatsbosbeheer in West-
Brabant, zuidelijk Zuid-Holland en Zee
land. In de inleiding wordt de vraag beant
woord of de verschillen tussen die gebie
den niet te groot zijn om in één boek de
revue te laten passeren. Geconcludeerd
wordt dat ze meer gemeen hebben dan de
provinciegrenzen suggereren. Ze hebben
een gemeenschappelijke geologische
geschiedenis, waarin de rivieren de Maas
en de Schelde een belangrijke rol spelen.
Ook van belang is dezelfde achtergrond
wat de bewoningsgeschiedenis betreft en
de strijd tegen het water.
Het is een zeer omvangrijk boek gewor
den, waarin keuzes toch nog onvermijdelijk
bleken. Niet alle natuurgebieden van
Staatsbosbeheer worden behandeld. Voor
Walcheren - en dus voor de lezers van De
Wete - zijn met name de hoofdstukken
over de Manteling en de duinen van Dis
hoek en Valkenisse van belang. Met kennis
van zaken, liefde voor de natuur en de
gebieden, in een doorgaans onderhouden
de stijl, uitbundig geïllustreerd met prachti
ge foto's, worden de geschiedenis en de
cultuurhistorische en natuurwaarden
behandeld. Voor de meeste lezers die
enigszins op de hoogte zijn van de
geschiedenis van Walcheren, zijn er weinig
nieuwe feiten in het boek te vinden. Toch
een paar minder bekende zaken. Doordat
de drinkwaterwinning bij Valkenisse halver
wege de jaren tachtig is gestopt, stroomt
zoet grondwater vanuit de duinen bij laag
water in de wintermaanden over het
strand; ook in Oranjezon is sinds 1995 de
drinkwatervoorziening gestopt en een
gedempt waterwinkanaal heeft zich inmid
dels - zo mocht ik recentelijk zelf constate
ren - tot een fraaie natte duinvallei ontwik
keld.
In Zeeland, zo blijkt uit de verschillende
beschrijvingen van de terreinen, is de
natuur onlosmakelijk verbonden met de
historie. Dat wisten we misschien al, maar
in een dergelijk kloek werk word je daar
nog eens nadrukkelijk op gewezen. Overi
gens kun je niet om de vele wetenswaar
digheden van de andere gebieden heen.
Tenslotte koop je zo'n boek niet alleen
voor het gedeelte dat over Walcheren gaat.
Met de naderende lente vragen sommige
plaatjes gewoon om een bezoek aan een
van de vele terreinen van Staatsbosbeheer
in of buiten Zeeland. Al met al een prachtig
boek, een sieraad in de kast, dat er regel
matig wordt uitgehaald om te lezen over al
dat moois dat onze provincie en de omlig
gende gebieden hebben te bieden.
Robbert Jan Swiers
Anton van Haperen c.s., 'Aan de mon
ding van Maas en Schelde - Natuurgebie
den in Zuidwest-Nederland', Middelburg
1999, 320 pagina's, 39,50.
