van dieren is gebaseerd op de strafwetten van Mozes (Exodus 21verzen 28 en 29). Het werd in vele landen toegepast, zelfs nog nadat in 1730 de Staten van Holland en West-Friesland hadden verklaard dat de Mozaïsche wetten niet bindend waren. De os die in Middelburg in 1571 ter dood werd veroordeeld, behoorde toe aan Huge Zestiende-eeuwse afbeelding van een roe (voor geseling) en een afgesneden oor. Tekening opge nomen in het 'Waerheytsbouck van Zierikzee'. (Zeeuws Archief Rechterlijke Archieven Zeeuwse Eilandeninv.nr. 3847, fol. 140r) Janszoon uit Buttinge. Hij had met zijn horens diens vrouw Tanneken Arents in haar buik gestoken en deze opengereten, waarna ze aan de gevolgen hiervan was overleden. Of het dier zelf voorgeleid werd aan de rechter blijkt niet uit het overgeleverde von nis, doch uit het buitenland weten we hoe dieren soms gedaagd, voorgeleid en ondervraagd werden. Nadat de beul op het schavot voor het Middelburgse stadhuis met een zwaard de kop van de os had afgehakt, werd hij geslacht. Zijn huid en vlees werden onder de gevangenen en armen van de stad verdeeld, terwijl zijn kop op een paal op het galgenveld werd geplaatst, zodat iedereen kon zien wat er zou gebeuren als hij ook zo'n bloeddorstig dier in zijn bezit had. De kraan Zowel in Middelburg als in Veere is het voorgekomen dat men een kraan gebruikte om misdadigers te straffen. In Veere werden op 17 januari 1515 vijf jongemannen in de leeftijd tussen 19 en 29 jaar veroordeeld in een mand aan de kraan te worden gehangen, omdat ze zich als gezonde mensen ten onrechte in het gasthuis van de stad hadden laten verzor gen. De mand werd vervolgens opgetakeld en boven het water van de haven gehan gen. De mannen moesten zichzelf bevrij den door de touwen door te snijden. Op 30 maart 1518 werd in Veere weer een aantal jongemannen vanwege een zelfde vergrijp tot deze straf veroordeeld. Op 23 december 1528 werd Huybregt Jacobs, die vanwege het feit dat hij op een avond wijn had getapt uit een vat dat hem niet toebehoorde, door burgemeesters en schepenen van de stad Middelburg veroor deeld om een uur lang in het wiel van de kraan te staan. Op zijn schouders moest hij een kruik dragen en voor zijn borst werd een bord gehangen, waarop zijn mis daad stond vermeld. Verminking en afzetting van lichaamsdelen Veelvuldig werden in het verleden lichame lijke straffen uitgedeeld. In de meeste gevallen werden de veroordeelden op een schavot tot bloedens toe gegeseld, waarna ze voor een aantal jaren uit de stad en van

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2000 | | pagina 26