'By vonnesse van
burghmeesters
ende scepenen"
Merkwaardige processen en straffen op Walcheren
gehele Abdijcomplex vielen niet onder het
werk van de stichting. Deze ressorteerden
onder de Rijksdienst voor de Monumen
tenzorg en de Rijksgebouwendienst.
Voorts nog een overzicht van de stand van
zaken die door mij destijds is geschat. In
december 1941 waren er zes panden
gereed, 96 in aanbouw en er waren plan
nen voor 49. Eind 1942 waren er 46 pan
den gereed, 97 in aanbouw en plannen
voor 85. Eind 1943 waren er 95 panden
gereed, 52 in aanbouw en plannen voor
84. Vanaf maart 1944 tot september 1945
ben ik tijdelijk uit Zeeland geweest. Eind
1945 waren er 102 panden herbouwd en
194 in aanbouw.
jhr. mr. G.C.D. Rutgers van Rozenburg
Gebrandmerkt, gegeseld, gehangen of op
de brandstapel gesmeten, het zijn straffen
die we ons allemaal nog wel uit de
geschiedenisboekjes weten te herinneren.
Niet zelden waren de misdadigers ter ver
krijging van hun bekentenis op de pijnbank
gelegd. De oudste vermelding van dit mar
teltuig op Walcheren komt voor in de
stadsrekening van Middelburg over het jaar
1475, waar in een post de uitgave staat
vermeld over de aanschaf van "touwen op
de pijnpoirte om misdadige personen te
examineren."
De straffen in de Middeleeuwen waren in
ons land onherroepelijk geregeld, de rech
ters konden daar niets aan veranderen.
Moordenaars werden door de beul ont
hoofd. Moordenaars met voorbedachten
rade werden buiten de muur gesleept naar
de galg en opgehangen. Brandstichters
werden levend verbrand, zelfs een ter
dood veroordeelde vrouw was dat lot
beschoren. Op deze regel bestond geen
uitzondering. Ontsnapte een terdoodver-
oordeelde, dan werd hij 'in effigie' gevon
nist: een stropop, die verondersteld werd
hem voor te stellen, werd verbrand of
gehangen. Het recht was zo formeel, dat
het lijk van een zelfmoordenaar eveneens
naar buiten werd gesleept en gehangen,
want 'hem moest hetzelfde recht geschie
den, als wie een ander had vermoord.'
Maar ondanks deze unanimiteit bleef er
ruimte voor een zekere creativiteit en ook
op Walcheren zijn er daardoor meerdere
opmerkelijke processen gevoerd en bijzon
dere straffen voltrokken, waarover in dit
artikel meer.