mensen overzette. Hij waarschuwde mij
nadrukkelijk: "Blijf vooral op de harde weg,
want de Duitsers hebben hier en daar nog
mijnen gelegd in de bermen." In Nieuw- en
Sint Joosland kreeg ik als eerste bericht
dat een van mijn prettigste cliënten zwaar
gewond was geraakt. Hij was tijdens de
beschieting door een buurman op een
open kar naar Arnemuiden gebracht, waar
Duitse chirurgen zijn arm hadden geampu
teerd.
Een explosie
Ik ging verder van boerderij naar boerderij.
Op vrijwel elk bedrijf waren dode en
gewonde dieren. Verschillende boerderijen
waren ernstig beschadigd, enkele waren
geheel verbrand. Op sommige bedrijven
was de boer nog weg en hier en daar
zaten groepen Engelse soldaten. De aan
val op de Sloedam was ten slotte geslaagd
nadat het een aantal militairen was gelukt
ten zuiden van de dam door het Sloe te
waden en zo een bruggenhoofd op Wal
cheren te vestigen. Toen het donker werd,
ben ik bij een boer blijven slapen in een
goed bed, maar in de ramen zat geen glas
meer, zodat de wind bulderend naar bin
nen woei.
De volgende dag hetzelfde beeld. Van het
ene bedrijf naar het andere. In het begin
van de middag belandde ik op een boerde
rij waar vrijwel alle paarden gewond wa
ren. De schuur zat vol met militairen. In de
lege koestal lagen enkele tientallen solda
ten in het stro te slapen. In de voergang
stond een zwaargewond paard. Hoe het
daar gekomen was, was een raadsel.
Terwijl we daarmee bezig waren, vond een
geweldige explosie plaats. Het werd even
helemaal zwart in de stal, maar dat klaar
de weer snel op. Het was allemaal stof dat
uit de naden van de planken in de zolde
ring kwam. De militairen kwamen meteen
in actie maar wij mochten daar niet bij
aanwezig blijven; men bracht ons direct
naar het woonhuis. De kinderen van de
boer waren gelukkig in huis. Ze hadden de
instructie gekregen voorlopig geen stap
buiten te doen.
Na een uur werd ons meegedeeld dat vier
jongens uit Arnemuiden rond de boerderij
aan het scharrelen waren geweest en
daarbij op een aantal gekoppelde land
mijnen waren gelopen. Ze waren allemaal
dood. Het werd mij ineens te veel en ik
besloot naar huis te gaan.
Muziek
Zo fietste ik even later langs de provinciale
weg van Arnemuiden naar Nieuw- en Sint
Joosland.
Plotseling ontwaarde ik in de verte zoiets
verbazingwekkends dat ik van de fiets
stapte en bleef staan. De hele polder leek
verlaten, geen mens te zien. De sloten
stonden tot de rand toe vol water. Aan de
overkant van de weg lagen grote hopen
niet-afgevoerde suikerbieten. En daar
naderde in de verte een muziekkorps, luid
spelend op een absoluut leeg weggedeel
te. In de oorlog was alle muziek op straat
verboden geweest en ik keek vol spanning
naar wat er aankwam. Een groot, luid spe
lend geallieerd muziekkorps, compleet met
tamboers, pantervellen en veel doedelzak
ken. Ik stak mijn hand op, maar geen van
de muzikanten nam er nota van. Ze speel
den door en passeerden mij met onbeken
de bestemming. Later bleek dat Arnemui
den te zijn geweest.
Toen ik bij het kanaal kwam, bleek er een
primitief schipbrugje te zijn gelegd. Het
passeren ervan was echter moeilijk, want
