Dierenarts in
bevrijdingstij d
Op 31 januari 1940 sloot ik mijn tweejarig
assistentschap bij prof. dr. Van der Kaay af
en op 1 februari begon ik als praktiserend
dierenarts in Middelburg. Wij woonden aan
de Noordsingel, vlakbij de uitvalsweg naar
Sint Laurens. Achter ons huis was een
grote tuin en verder hadden we een vrij uit
zicht naar het westen.
Op 10 mei vielen de Duitsers ons. land bin
nen, waarna de capitulatie van de Neder
landse strijdkrachten op 14 mei plaats
vond. Dit echter met uitzondering van
Zeeland. Franse troepen waren via België
Zeeland binnen getrokken om samen met
de Nederlandse troepen de Duitsers tegen
te houden en op 17 mei waren ze de Sloe-
dam, tussen Zuid-Beveland en Walcheren,
al gepasseerd. Hoewel Middelburg als stad
niet werd verdedigd, werd de stad toch
zwaar gebombardeerd met brisant- en
brandbommen. De Duitsers staken daarna
in vlot tempo de Westerschelde over in de
richting van België en Frankrijk.
Vanaf dat moment was Walcheren bezet
gebied. Alles werd schaars en van alles
ging op de bon.
In de loop van de oorlog werd Walcheren
steeds meer een geducht fort, de gehele
duinstreek stond vol met bunkers en
geschut en op het eiland lagen verschillen
de luchtafweerbatterijen. Heel Zeeland
werd een geïsoleerd gebied; je mocht de
provincie niet in zonder een vergunning
van de Duitsers. De mooiste delen van het
eiland, de duinen en het strand werden
vrijwel geheel verboden gebied.
De diergeneeskundige praktijk liep als voor
de oorlog, alleen nam het aantal paarden
toe. De nog beperkt aanwezige tractoren
werden weer vervangen door paarden en
melkrijders en bodediensten kregen weer
paarden voor hun wagens.
De oorlog duurde lang
Ik behoef de oorlogstijd niet verder te
beschrijven. Men mocht steeds minder.
Een dierenarts had nog voorrechten: ben
zinetoewijzingen, ontheffing van de Sperr-
tijd, een eigen apotheek enzovoorts.
Naarmate de oorlog vorderde, kwamen er
ook meer Engelse luchtaanvallen. De oor
log duurde lang, veel te lang.
Eindelijk kwam op 6 juni 1944 de langver
wachte invasie. Na een lange strijd werden
op 4 september 1944 Brussel en Antwer
pen bevrijd. Daags daarna, op 5 septem
ber, was iedereen ervan overtuigd dat de
bevrijding slechts een kwestie van enkele
dagen zou zijn. De Duitsers in Noordwest-
Frankrijk en in Vlaanderen kwamen in de
knel en sloegen op de vlucht. Die dag was
de befaamde Dolle Dinsdag. Stromen Duit
se soldaten staken vanuit Breskens de
Schelde over naar Vlissingen en vandaar
naar Zuid-Beveland. Ik schreef destijds
daarover: "In die dagen was het meest
troosteloze schouwspel te zien dat het
Duitse leger ooit ten beste heeft gegeven.
Vermagerd, ongeschoren, kreupel, vuil en
alles was ze hadden aan wapens wegsmij
tend, kwam het Duitse leger over de Wes
terscheid e en trok verder in de richting van
Bergen op Zoom. Op fietsen met en zon
der banden, op boerenkarren, in auto's of
op kanonnen, bovenop auto's, met hand
karren, vluchtten de heren in de richting
van Duitsland."
In de tweede helft van september vonden
er alweer troepentransporten plaats in
omgekeerde richting. De Duitsers hadden
de strijd nog niet opgegeven. September
was in de praktijk nooit een drukke maand.
De koeien liepen in de wei, de bietentijd
moest nog komen, dus de paarden hadden
we nog niet nodig.