ff -){('(liirlu'^ocfi|t'
die in Zeeland gebruikt werden (Gend-
sche, Brugsche, Rijnlandsche, Schouw-
sche, Duivelandsche en Blooische geme
ten en roeden) in Nederlandse bunders,
roeden en ellen. De bunder was ook een
oude vlaktemaat die van 1820 tot 1937
werd gelijkgesteld met de hectare.
Du Bois had een hekel aan het steeds
omrekenen van bunders naar roeden en
omgekeerd. De bestaande omrekenings
boekjes vond hij niet handig in het gebruik,
dus maakte hij een eigen boekje. Zijn
vrienden en kennissen vonden het zo
goed, dat hij het liet drukken.
Lengte- en vierkantsmaten
Even ter verduidelijking: de oude roeden
werden zowel als lengte- als als vierkants-
maat gebruikt. Maar in de nieuwe Neder
landse landmaat gebruikte men als lengte
maten de el, de palm, de duim en de
streep, die overeenkwamen met respectie
velijk de meter, de decimeter, de centime
ter en de millimeter. Als vierkantsmaat
waren er de bunder, de roede en de el, die
dus overeenkwamen met de hectare, de
are en de centiare.
De meter gebruikte men in Frankrijk vanaf
1790 en hij kreeg internationale erkenning
in 1895.
In het Reductie-Boekje van Du Bois staat
het volgende: één Blooische roede (lengte
maat) is 3,617 el, wat gelijk is aan 3,617
meter. In vierkantsmaat komt men dan op
13,082689 vierkante meter. Dat lijkt geen
wereldschokkend verschil, maar bij één
gemet (300 vierkante roeden) loopt het
verschil toch al op tot 36,8067 vierkante
meter.
Eigenlijk zou men dus moeten spreken van
een theoretische en een praktische roede.
Ooit waren deze gelijk, maar met de komst
van de el en de meter aan het begin van
de negentiende eeuw rondde men de
praktische roede af en moest de theoreti
sche roede steeds meer terrein prijsgeven,
tot hij uiteindelijk verdween. In de praktijk
van alledag levert het geen problemen op
omdat de boeren de praktische roede
alleen nog onder elkaar gebruiken. Maar
8*. - -
w;v*irrM>»
KKNK IIBBl.KIDXKO VAN CENDSCIIK. BIM.'OSCHK, KUS-
JjAKDMMIK. SPI! (U:\YSCHK, I)I IVEL A N DSC H K EN
RI.OOIM.-IIK O K M KT EN EN ROEDEN
NEDERLANDSE IIK HUNDEK*. ROEDEN EN ELLEN'
\L»«WlK
dr Nederlandicbc Landmaat herleid in de bovravrrmrldr
Gemeten en Roeden
BLMwVIV
EK.NK HEK LEI Dl NT, DER LK.NGTEMA.AJE VAN DE
OI'DE IN DE NIEUWE EN' OMGEKEERD;
puttin*. Cunbgcbraiktr»(flood aU mm (1«lsii<5tn
tn 3d<iktoa<iriumtr« t»(. in b( prcointu Ardonb.
J. Dl II o IS.
f
r E IJ Z E N DIJKE,
II 1.1 A. BITS
het is wel van belang om te weten welke
roede er wordt bedoeld, want vooral bij
geschiedkundig onderzoek zou men fouten
kunnen maken.
Een voorbeeld
Als men bijvoorbeeld van de voormalige
gemeente Zoutelande de oppervlakte zou
willen berekenen in verschillende jaren, om