dekerke kreeg ik een kopie van de oor spronkelijke pagina. Nu is een kopie uit een oud en dik boek wel leesbaar, maar niet direct iets om als zodanig ter vervan ging in de herdruk te dienen. De tekst is vervormd, vooral aan de binnenrand, maar ook te zwart, terwijl de overige tekstdelen door het niet vlak liggen ook vervormd zijn. Sy zijn mannekens cn wijfkens. Het fchild op de rug der mannekens is bruinder cn dat van de wijfjes witter. Sy verinengen j lie!) met malkander gelijk of fy fich quamen 1 omhellen: cnontfangencyerkens,foogroot als een eitje, die voortgebragtgelijk met I takjes t'lamen hangenwacr over het man- j neken naderhand lijnen indl koomt ftorten, 1 om die vruclitbaer te doen worden. Alle M tijden van 't jaer tcclcn fy voort en het 9 wijf ken fchict hare cyerkens vijftien dagen m lank gelijk fy die vijftien daecn by lich J| gedragen heeft. Defe cyerkens zijn eerft 3 Afb.1. Kopiedeel van pag. 180 van de oorspronkelijke 'Cronijk van Zeeland' door M. Smallegange Sy zijn mannekensen wijfkens. Het Mame- (child op de rug der mannekens is bruinder, en dat van de wijfjes witter. Sy vermengen fich met malkander gelijk of fy fich quamen omhellen en ontfangen eyerkens, foo groot als een ertjedie voortgebragtgelijk met takjes t'famen hangen; waer over het man neken naderhand fijnen inéf koomt ftorten, om die vruchtbaer te doen worden. Alle tijden van 't jaer teelen fy voort en het wijfken fchiet hare eyerkens vijftien dagen lank, gelijk fy die vijftien dagen by fich gedragen heeft. Defe eyerkens zijn eerft Afb. 2. Gerestaureerd kopiedeel van afb. 1 met behulp van de computer. Bovendien zijn vele letters beschadigd of onvoldoende zwart. Met behoorlijk wat 'monnikenwerk' achter de computer is ech ter alles te restaureren. Maar helaas lever de de ontbrekende pagina geen nieuwe feiten op. Nauwkeurig Het is van Van den Wijngaerde bekend dat hij bij het tekenen van stadsgezichten, plattegronden en panorama's meestal uiterst nauwkeurig te werk ging, zodat de 'grote vis' bij Vlissingen waarschijnlijk niet ter verfraaiing diende, maar - zoals wel ondersteld wordt - misschien geïnspireerd is op een eerdere (wal)visstrandingd Nu komen er wel degelijk grote vissen voor, zoals bijvoorbeeld de huso (steur- soort, levend in zoet, brak en zeewater) die acht tot vijftien meter lang kan worden, en de walvishaai die achttien tot twintig meter lang kan worden. In 1927 spoelde een circa vier meter lange walvishaai aan bij Bath.5 Ook de reuzenhaai of de grote haai komen in aanmerking, daar deze ruim tien meter lang kunnen worden. Er zijn meer dan tachtig tekeningen van Van den Wijngaerde bewaard gebleven, waarvan vele zich in Engeland bevinden, onder andere van Utrecht, Dordrecht, Sluis en 's-Hertogenbosch. In Amstelodanum uit 19306 is een uitvoerig overzicht te vinden van deze tekeningen, waarbij overigens opvalt dat het Panorama van Walcheren niet wordt vermeld. Niet van alle tekeningen is het jaar waarin ze gemaakt zijn bekend. Dat geldt ook voor het Panorama van Walcheren. Om streeks 1545 is het Panorama van Dor drecht tot stand gekomen. Daarna is het Panorama van Walcheren gemaakt, dat wil zeggen na 1547 en vóór 1550, want in 1550 is het Panorama van Amsterdam ver vaardigd. Nu brengt de Chronijcke van Zeelandt van Boxhorn licht in de veronderstelling dat

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2002 | | pagina 20