dekerke kreeg ik een kopie van de oor
spronkelijke pagina. Nu is een kopie uit
een oud en dik boek wel leesbaar, maar
niet direct iets om als zodanig ter vervan
ging in de herdruk te dienen. De tekst is
vervormd, vooral aan de binnenrand, maar
ook te zwart, terwijl de overige tekstdelen
door het niet vlak liggen ook vervormd zijn.
Sy zijn mannekens cn wijfkens. Het
fchild op de rug der mannekens is bruinder
cn dat van de wijfjes witter. Sy verinengen j
lie!) met malkander gelijk of fy fich quamen 1
omhellen: cnontfangencyerkens,foogroot
als een eitje, die voortgebragtgelijk met I
takjes t'lamen hangenwacr over het man- j
neken naderhand lijnen indl koomt ftorten, 1
om die vruclitbaer te doen worden. Alle M
tijden van 't jaer tcclcn fy voort en het 9
wijf ken fchict hare cyerkens vijftien dagen m
lank gelijk fy die vijftien daecn by lich J|
gedragen heeft. Defe cyerkens zijn eerft 3
Afb.1. Kopiedeel van pag. 180 van
de oorspronkelijke 'Cronijk van
Zeeland' door M. Smallegange
Sy zijn mannekensen wijfkens. Het Mame-
(child op de rug der mannekens is bruinder,
en dat van de wijfjes witter. Sy vermengen
fich met malkander gelijk of fy fich quamen
omhellen en ontfangen eyerkens, foo groot
als een ertjedie voortgebragtgelijk met
takjes t'famen hangen; waer over het man
neken naderhand fijnen inéf koomt ftorten,
om die vruchtbaer te doen worden. Alle
tijden van 't jaer teelen fy voort en het
wijfken fchiet hare eyerkens vijftien dagen
lank, gelijk fy die vijftien dagen by fich
gedragen heeft. Defe eyerkens zijn eerft
Afb. 2. Gerestaureerd kopiedeel
van afb. 1 met behulp van
de computer.
Bovendien zijn vele letters beschadigd of
onvoldoende zwart. Met behoorlijk wat
'monnikenwerk' achter de computer is ech
ter alles te restaureren. Maar helaas lever
de de ontbrekende pagina geen nieuwe
feiten op.
Nauwkeurig
Het is van Van den Wijngaerde bekend dat
hij bij het tekenen van stadsgezichten,
plattegronden en panorama's meestal
uiterst nauwkeurig te werk ging, zodat de
'grote vis' bij Vlissingen waarschijnlijk niet
ter verfraaiing diende, maar - zoals wel
ondersteld wordt - misschien geïnspireerd
is op een eerdere (wal)visstrandingd
Nu komen er wel degelijk grote vissen
voor, zoals bijvoorbeeld de huso (steur-
soort, levend in zoet, brak en zeewater)
die acht tot vijftien meter lang kan worden,
en de walvishaai die achttien tot twintig
meter lang kan worden. In 1927 spoelde
een circa vier meter lange walvishaai aan
bij Bath.5 Ook de reuzenhaai of de grote
haai komen in aanmerking, daar deze ruim
tien meter lang kunnen worden.
Er zijn meer dan tachtig tekeningen van
Van den Wijngaerde bewaard gebleven,
waarvan vele zich in Engeland bevinden,
onder andere van Utrecht, Dordrecht, Sluis
en 's-Hertogenbosch. In Amstelodanum uit
19306 is een uitvoerig overzicht te vinden
van deze tekeningen, waarbij overigens
opvalt dat het Panorama van Walcheren
niet wordt vermeld.
Niet van alle tekeningen is het jaar waarin
ze gemaakt zijn bekend. Dat geldt ook
voor het Panorama van Walcheren. Om
streeks 1545 is het Panorama van Dor
drecht tot stand gekomen. Daarna is het
Panorama van Walcheren gemaakt, dat wil
zeggen na 1547 en vóór 1550, want in
1550 is het Panorama van Amsterdam ver
vaardigd.
Nu brengt de Chronijcke van Zeelandt van
Boxhorn licht in de veronderstelling dat