Volkstraat maakt daarentegen een strakke, sobere indruk. Revolutionair was in 1901 de bouw van het voormalige Liberale Volkshuis 'Help U Zelve' aan de Volkstraat 40. Het gebouw werd ontworpen door het architectenduo Jan van Asperen en Emile van Averbeke. Dit gebouw in steen, gesmeed ijzer en mozaïek werd op 23 april 1974 beschermd monument en in 1995 onderscheiden met de Europa Nos- tra-prijs. Toen het pas was gebouwd, waren de meningen verdeeld of men het nu mooi of foeilelijk moest vinden. Een ander prachtig voorbeeld uit hetzelfde bouwjaar is het complex De Vijf Wereldde len, beter bekend als 't Bootje, van de hand van Frans Smet-Verhas, op de hoek van de Schilders- en de Plaatsnijders straat. De merkwaardige gevel met de uit stekende scheepsboeg herinnert aan de opdrachtgever P. Roeis, die aan het hoofd stond van een welvarend scheepsherstel- lingsbedrijf voor houten boten. Ook deze art-nouveauhuizengroep staat op de uitge breide lijst van Antwerpse beschermde monumenten. Op de Marnixplaats staat een standbeeld van Mamix van Sint Aldegonde, de schrij ver van het Wilhelmus. De gids wees erop dat de huizen in de wijk het Zuid zijn gebouwd voor de aristocratie, in tegenstelling tot de beroemde Jugend- stilbuurt in het district Berchem, waar juist burgerhuizen werden gebouwd. Volgens hem een goede reden om nog eens terug te keren naar zijn stad en dan die wijk als uitgangspunt te nemen. De laatste jaren is de wijk het Zuid meer in de belangstelling en dan vooral wat betreft het uitgaansleven. Wat wel opvalt - volgens zowel de och- tendgids als de middaggids - is het duide lijke onderscheid dat de Antwerpenaren maken tussen het stadsgedeelte op de lin keroever van de Schelde en dat op de rechteroever. Antwerpen-linkeroever rekent men tot Vlaanderen en Antwerpen-rechter- oever valt toe aan het hertogdom Brabant, wat duidelijk de voorkeur van de Sinjoren heeft. Beide delen zijn met elkaar verbon den door de Sint-Annatunnel voor fietsers en voetgangers. Men duidt deze bijzondere tunnel wel aan, maar wat er aan de andere kant is lijkt voor de Antwerpenaren van de rechteroever de andere kant van de wereld. Het middagprogramma bestond uit een rondrit door de Antwerpse havens. Antwer pen begon zich in de dertiende eeuw te ontwikkelen rondom een toen al duizend jaar oude kern. Met als middelpunt het middeleeuwse Steen, een overblijfsel van de burcht, gebouwd op de plaats waar Antwerpen ontstond. Het gebouw was de woning van de markgraaf en werd daarna tot in 1823 als gevangenis gebruikt. Nu is er een uitgebreide collectie scheepsmodel len, zeevaartinstrumenten en landkaarten van het Nationaal Scheepvaartmuseum ondergebracht. In de negentiende eeuw werd de versterking grotendeels gesloopt voor het rechttrekken van de Scheldeka den. Naast het Steen staat een aantal schepen op het droge. Samen met de havenwerktuigen vormen zij het openlucht gedeelte van het Scheepvaartmuseum. Zowel op de verhoogde terrassen als onder de 'hangars' kan men flaneren langs de Schelde, dit alles nog in de sfeer van de negentiende-eeuwse haven. Verder noordwaarts ligt het Eilandje, met ophaal bruggen, drijvende kranen, droogdokken en monumentale stapelhuizen, waaronder Sint Felix of het zestiende-eeuwse Hes-

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2002 | | pagina 47