iets typisch Walchers en allerlei kunstzinni
ge voorwaarden of eisen ten aanzien van
de compositie komen op de tweede plaats.
Gezocht: bedrijfskaartboekjes
Op veel Zeeuwse boerderijen werden ze
vroeger gebruikt: boekjes, vaak niet groter
dan een schoolschrift, waarin in de vorm
van een aantal - vaak ingekleurde - plat
tegronden het complete bedrijf in beeld is
gebracht. Ze heetten soms meetboek, ook
wel veldboek en meestal waren ze ver
vaardigd door een landmeter. De meeste
waren sober, een enkele was rijk versierd.
Ze stammen doorgaans uit de negentiende
eeuw, maar sommige zijn ouder. Het eer
ste kaartje is er meestal een van het erf en
de gebouwen daar; de kaartjes die volgen
tonen alle tot het bedrijf behorende lande
rijen. Daarvan staat in elk geval nauwkeu
rig de effectieve oppervlakte ('maiens' en
'zaaiens' of 'ploegens') aangegeven. Op
basis van deze kaartjes berekende de
boer de stuklonen en plande hij de vrucht
wisseling.
Omdat het om 'gebruiksvoorwerpen' ging,
zijn maar weinig van de boekjes in archie
ven terechtgekomen. Des te meer, zo is de
verwachting, bevinden er zich in particulie
re handen.
De Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland
(SCEZ) wil zich inspannen om deze vorm
van vergeten maar typisch Zeeuws erf
goed vast te leggen. De SCEZ wordt hier
bij gesteund door het Zeeuws Archief, door
landbouwhistoricus Piet van Cruyningen
(Universiteit Wageningen) en door de Uni
versiteit Utrecht.
leder die meent zo'n boekje (of vergelijk
bare losse kaarten) in huis te hebben, vra
gen wij dat ons te melden (SCEZ, Aafke
Manni-Bij de Vaate, tel. 0118-670870,
Postbus 49, 4330 AA Middelburg). Wij stu
ren u daarna een eenvoudig formulier toe,
op basis waarvan wij een eerste indruk
van het materiaal kunnen krijgen. In de
tweede helft van dit jaar nemen wij dan
contact met u op om te zien hoe het boek
je kan worden geregistreerd. Wellicht
gebeurt dat via enkele bijeenkomsten 'in
de regio'. Het is niet onze bedoeling dat u
het boekje afstaat, maar dat mag natuurlijk
wel!
Deze inventarisatie krijgt mogelijk een ver
volg in 2003, het nationale jaar van de
boerderij. Bij die gelegenheid kan hopelijk
een selectie van de boekjes worden ten
toongesteld op één centrale plaats of op
enkele plaatsen in Zeeland. Gaat dat door,
dan levert onze provincie een unieke bij
drage aan dat Jaar van de Boerderij.
Scheurbuik en Scheepsbeschuit
Van 28 juni 2002 tot en met 11 januari
2003 is in het Zeeuws Archief de expositie
'Scheurbuik en Scheepsbeschuit. Leven
aan boord van een VOC-schip' te zien. De
expositie wordt gehouden in de tentoon
stellingsruimte in het Van de Perrehuis,
van maandag tot en met zaterdag van 9.00
tot 17.00 uur en de toegang is gratis. In de
maanden juli en augustus is het Zeeuws
Archief op zaterdag gesloten.
Volg de avontuurlijke reis van de beman
ning van een VOC-schip, van Texel via
Kaapstad naar China. Een scheepschirur
gijn hield een dagboek bij. Aan de hand
van zijn aantekeningen worden ziektes als
scheurbuik, rotkoorts, dysenterie en mala
ria en het vaak desastreuze effect van
deze ziektes op de bemanning van het
schip uitgelicht.
