Kleine Abeele
k
De geschiedenis van een boerderij op de grens van vier gemeenten
De boerderij Kleine Abeele is gelegen in
het uiterste puntje van het grondgebied
van de voormalige gemeente Ritthem,
daar waar de grenzen van de (voormalige)
gemeenten Middelburg, Koudekerke, Oost
en West-Souburg en Ritthem bij elkaar ko
men. Door de gemeentelijke grenswijzigin
gen in het verleden ligt de boerderij nu op
het grondgebied van de gemeente Middel
burg, vlak achter de woonwijk Reyershove.
De huidige hofstede is gebouwd in de
jaren vijftig van de vorige eeuw, nadat in
1943 de oude hofstede inclusief de bijbe
horende opstallen door Engelse brisant
bommen geheel in de as gelegd was.
Volgens een rapport van 11 maart 1946,
dat werd opgesteld door de Schade-
enquêtecommissie, het Kadaster en de
Dienst Landbouwherstel Bureau Wederop
bouw Boerderijen, was de woning
gebouwd omstreeks 1770 en de koestal
met schuur omstreeks 1840, terwijl de var
kensstallen, de bakkeet, de wagenschuur,
de bergplaats, de kalverstal en het kippen
hok van latere datum waren. Een bijbeho
rende tekening is niet geheel waarheids
getrouw. In 1943 waren er koeien, ander
groot- en jongvee, paarden, varkens en
schapen op het bedrijf.
Thuynenburg
In een schepenakte van 28 juli 1649 geeft
Pieter Adriaans Cramer, "woonende in de
prochie van Welsinge tot Cleene Abeele",
zijn huis, hofstede en boomgaard gelegen
in de parochie van Welsinge in het Willem
Hugo Lemsblok, waar hij "comparant" op
woont, groot in "eigen erve 2 gemeten en
28 roeden" (ruim 0,8 hectare), als waar
borg voor het moederlijk erfdeel aan zijn
dochter Jaquemijntje Pieters Cramer. Dit is
de eerste duidelijke aanwijzing dat op die
plaats een hofstede aanwezig is.
In de jaren daarna wordt de hofstede
meerdere malen verkocht en het grondbe
zit uitgebreid tot 9 gemeten en 155 roeden
(ruim 3,5 hectare). Zo treffen we in 1726
Daniel Tuineman aan, afkomstig uit Middel
burg. Aangezien hij al land pachtte van de
Godshuizen te Middelburg, gelegen in de
Hayman ten oosten van de Kleine Abee
le), kan worden aangenomen dat Tuine
man op de hofstede woonde. Hij noemde
zijn eigendom Thuynenburg. Deze naam is
ook terug te vinden op de kaart van Wal
cheren van de gebroeders Hattinga uit
1750. In 1751 verkoopt Tuineman de hof
stede met toebehoren aan Machiel Step
en diens huisvrouw Soetie Janse Stevens,
eerder weduwe van Engelbertus Baayens.
Dit echtpaar koopt nog meer land aan
zodat, wanneer (stief)zoon Joos Baayens
zijn erfdeel krijgt, het grondbezit ruim 30
gemeten bedraagt.
Joos Baayens trouwt omstreeks 1766 met
Jannetje Tapper. Zij komt van de hofstede
Bossenburg. Door erfenis en aankoop van
de schoonfamilie komen er zo'n 22 geme
ten bij. Uit dit huwelijk worden twee kinde
ren geboren, een dochter en een zoon.
Dochter Adriaantje huwt in 1788 met
Jacob Reyers. Na het overlijden van Joos
Baayens wordt de erfenis verdeeld. Het
echtpaar Reyers-Baayens woont op de
hofstede Thuynenburg, waarvan zij voor de
helft eigenaar zijn. De andere helft is
eigendom van broer Engel Baayens. Deze
verkoopt zijn deel aan P. Bos, na wiens
overlijden diens bezittingen te koop wor
den aangeboden.