In de kerk bevindt zich een grafmonument uit de veertiende eeuw, vermoedelijk van Jan van Arkel III (1297-1324). Gorinchem kende in het verleden veel markten. Dat is nog duidelijk terug te vin den in de straatnamen. Mensen van stad en land uit de wijde omgeving bezochten de Grote Markt, de Groenmarkt, de Var kenmarkt, de Vismarkt en aan de Linge- haven de Kriekenmarkt (kersen). Langs de Linge liggen de Kortendijk en de Langendijk. Bij de Rosmolensteeg is nog duidelijk te zien dat de Kortendijk een echte dijk was. In de late Middeleeuwen werd deze dijk aangelegd. Verderop in het straatdek zitten nog de putjes waarin palen werden gezet om de dijk met een planken schutting te verhogen wanneer het water bleef rijzen. Op de Kortendijk komt een aantal stegen uit. Het zijn smalle weggetjes in de eigen lijke betekenis van het woord steeg: een oplopende (stijgende) straat naar de dijk. Ze behoren tot de oorspronkelijke neder zetting die hier rond het jaar 1000 aan de Lingemond ontstond. De naam van de Kraansteeg herinnert eraan dat men hier over een hijskraan kon beschikken. Die stond rond 1400 op de Kraansteiger aan de haven om schepen te lossen. Ook deze steeg 'stijgt' naar de dijk en mondt uit bij een steiger aan het water. Aan de Molenstraat staat het Burgerkin derweeshuis, in 1557 gesticht door Mat- thijs Aalbertszoon en Marijke Jorisdochter Kolf, en daarom ook wel Huize Matthijs- Marijke genoemd. De gevelsteen verbeeldt de bijbeltekst "Laat de kinderen tot Mij komen." In het steegje ernaast treft men in de muur van het gebouw nog het zoge noemde vondelingenluikje aan. Achter dit luikje werden vroeger heimelijk - 's avonds of 's nachts - pasgeboren baby's te vonde ling gelegd. Aan de andere kant van de Molenstraat staat een fraai gerestaureerd bouwwerk, de Sint-Jorisdoelen. Aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog was Gorinchem al een belangrijke vesting die beslist uit han den van de Spanjaarden moest blijven. Veel burgers waren lid van de schutterij. In het Doelhuis, de Doelen, werden de bij eenkomsten en schuttersmaaltijden gehou den. Na 1589 verdedigden beroepssolda ten de vesting, maar de burgerschutters bleven nog lang in de Doelen bij elkaar komen. De gevelsteen op nummer 3 aan de Revet- steeg werd in 1549 door de toekomstige koning Filips II van Spanje onthuld ter nagedachtenis aan Willem van Arkel, die hier in de strijd tegen Jacoba van Beieren in 1417 sneuvelde. In 1996 werd de restauratie van het Tuig huis of Arsenaal aan de Boerenstraat vol tooid. Met dit Arsenaal uit 1755 heeft Gorinchem eeuwenlang een soort super- bom binnen de wallen gehad. Hier lagen grote hoeveelheden explosieven opgesla gen. Na de lunch gingen we met de waterbus, een fiets- en voetveer, richting Woudri- chem. "Waar Maas en Waal tezamenspoelt en Gorcum rijst van ver..." daar ligt slot Loe- vestein, maar ook Woudrichem, een van de Hollandse vestingstadjes die na de pro vinciale grenscorrecties in 1815 bij Brabant gingen horen. Woudrichem ligt aan de Afgedamde Maas en de hoofdstroom (de Bergse Maas) is indertijd verlegd naar een bedding verder naar het zuiden. Het is een fraai gezicht wanneer men over het water

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2003 | | pagina 51