Schilder van de Bourgondiërs
De Vlaamse schilder Jan Gossaert op Walcheren
Tegen het eind van de vijftiende eeuw
breekt er in de Nederlanden een nieuw
tijdperk aan met grote veranderingen,
zowel maatschappelijk als geestelijk. De
Middeleeuwen lopen ten einde en de eer
ste tekenen van de Hervorming en het
Humanisme hebben zich al aangekondigd.
In de schilderkunst laat de invloed van de
Italiaanse Renaissance zich steeds meer
gelden.
De rijke handelsstad Brugge, ook wel het
Venetië van het Noorden genoemd en
kunstcentrum bij uitstek, wordt overvleu
geld door het opkomende Antwerpen. Daar
vestigen zich de schilders en daar komt de
kunst tot bloei. De kunstenaars in Antwer
pen ontvangen hun opdrachten van ker
ken, vorsten, adel en rijke kooplieden.
Van de kunstminnende vorsten die grote
opdrachten aan de schilders verstrekken
zijn de hertogen van Bourgondië de
belangrijksten. Vaak nemen deze Bourgon
dische vorsten schilders in dienst, die ze
laten meegaan met diplomatieke missies
zodat ze elders hun ogen de kost kunnen
geven.
De schilderkunst is in die tijd vooral dienst
baar aan het katholieke geloof en dat bete
kent een overvloed aan bijbelse taferelen.
Dat er ook wereldse opdrachten zijn, blijkt
uit de portretten van koningen, prinsen en
prinsessen.
Man van de wereld
Een van de schilders die in 1503 te Ant
werpen in het Sint Lucasgilde stonden
ingeschreven, was Jan Gossaert, ook wel
Mabuse genoemd. Hij was omstreeks
1478 in het Henegouwse Maubeuge gebo
ren. Deze buitengewoon begaafde kunste
naar was een van de beroemdste portret
schilders van zijn tijd. Zijn werk was van
grote invloed op de Nederlandse schilder
kunst in de zestiende eeuw.
Jan Gossaert was een man van de wereld.
Het degelijke en starre gildenwezen kon
Tekening uit de Recueil d'Arras, voorstellende
Adolf van Bourgondië, heer van Veere, in
wiens dienst Jan Gossaert als hofschilder werk
zaam is geweest. Deze tekening gaat naar alle
waarschijnlijkheid terug op een verloren
gegaan portret van Jan Gossaert.
hem niet bekoren. Hij hield van vrijheid en
van pracht en praal. Als men in die tijd,
ook als begaafd schilder, uit de anonimiteit
wilde treden, had men een begunstiger
