gewond, vermist of gedood. De helft van
hen waren Britten en soldaten van het
Gemenebest. Men vindt hun namen op
duizenden grafstenen en op de panelen
van Missing Memorials. De Britten liggen
begraven op meer dan 170 kerkhoven
rond leper. De Duitsers hebben vier grote
begraafplaatsen in de Westhoek en de
Fransen en Belgen hebben hun soldaten
op enkele begraafplaatsen en kerkhoven in
de streek begraven.
"In Flanders fields the poppies blow,
between the crosses, row on row that
mark our place", dichtte de Canadese
legerarts John McCrae in 1915. De rode
poppy of de papaver, klaproos of kolle-
bloem werd dan ook het symbool van dit
onnoemelijke lijden. Sporen van de Grote
Oorlog zijn na meer dan tachtig jaar nog
altijd in het landschap aanwezig. Munitie
uit '14-18' komt nog steeds aan de opper
vlakte bij veldbewerking en bouwwerken.
Jaarlijks wordt in de Westhoek meer dan
tweehonderd ton oude munitie verzameld,
waarvan twintig ton chemisch oorlogstuig.
Ook menselijke resten worden nog steeds
gevonden. Zo blijft de oorlog er voortduren.
Het strekt te ver om in dit verslag het hele
verloop van deze vreselijke oorlog te
beschrijven. Ik raad u dan ook aan de stad
leper eens te bezoeken, en dan zeker het
In Flanders Fields Museum in de Laken
hal, een museum dat de bezoeker mee
neemt naar leper en de Westhoek, naar
een van de donkerste periodes uit de men
selijke geschiedenis: 1914-1918, de Grote
Oorlog, "the war to end all wars". In het
museum ontmoet je de gewone mannen
en vrouwen die deze oorlog beleefden, die
vochten, gewonden verzorgden, probeer
den te overleven, burgers en soldaten,
jong en oud, vriend en vijand, zonder
onderscheid van rang of stand. De ellende
in de loopgraven, de wanhoop van het ver
plegend personeel, de talloze doden en
gewonden, de chloorgasaanvallen, de
totale verwoesting van de stad, alles wordt
op boeiende wijze in beeld gebracht. De
boodschap is duidelijk: in een oorlog ver
liest iedereen.
De imposante Lakenhal van leper is na de Eer
ste Wereldoorlog in zijn volle glorie hersteld.
Het 'In Flanders Fields Museum' is hier geves
tigd. (Foto Leo Hollestelle)
Ons gezelschap uit Walcheren werd die
zaterdagmiddag onder een stralende zon
opgewacht door vier gidsen, die een inte
ressante rondleiding verzorgden. Wij wer
den daartoe opgedeeld in een viertal groe
pen. Daarnaast bracht een klein aantal
deelnemers een bezoek aan het museum.
