Werendijke in de oorlog
De belevenissen van een boerderij en haar bewoners, 1941-1946
In maart 1941 verhuisden wij, de familie
Dingemanse, van de Kaasboer te Bigge-
kerke naar de boerderij Werendijke in Zou-
telande. Dit bedrijf kwam vrij doordat de
toenmalige pachter, die sympathiseerde
met de NSB en meer technicus was dan
boer, naar Brabant vertrok en later in de
Duitse oorlogsindustrie ging werken. De
oude eigenaren, het echtpaar Maas-
Mauer, bleven op de boerderij wonen.
Rustig
Het jaar 1941 was als oorlogsjaar nog
betrekkelijk rustig. Er gebeurde bij ons wél
een ongeval met twee auto's van de bezet
ter. Op een zondagmorgen, net voor kerk
tijd, botsten de auto's tegen elkaar op de
weg tussen de oprijlaan van Werendijke en
de boerderij van de familie Wisse, schuin
tegenover ons. Een van de auto's beland
de in de sloot, sloeg daarna over de kop
en kwam op het fietspad naast de weg
terecht. De twee voorin gezeten officieren
kwamen met de schrik vrij, maar de sol
daat die achterin zat, kwam onder de
wagen en overleed aan zijn verwondingen.
Erg tragisch, vooral omdat hij eigenlijk de
chauffeur was maar op verzoek het stuur
had overgegeven aan de officier die het
ongeluk veroorzaakte.
Inkwartiering
In juni 1942 werd de bezetting zwaarder.
Er werd een aanvang gemaakt met de
aanleg van verdedigingswerken op het
eiland zelf, nadat men daarmee aan de
kust al eerder was begonnen. In de buurt
schap Werendijke werd de 2e Batterij Veld
artillerie gelegerd. De soldaten bivakkeer
den op de boerderijen. De schuren en de
stallen waren voor het materieel en de
paarden, en de manschappen werden
ingekwartierd in de huizen. In een van de
kamers van ons huis sliep de commandant
en in de bakkeet sliepen twee onderofficie
ren. De manschappen sliepen op een
gedeelte van de zolder.
Iedere vrijdag mocht mijn moeder de bak
oven gebruiken om brood te bakken. Als
tegenprestatie bakte ze één tarwebrood
voor de onderofficieren, want dat smaakte
hen waarschijnlijk beter dan de wat zure
'soldatenkuch' die van rogge werd gebak
ken.
Vrij snel daarna werden er barakken ge
bouwd, twee bij ons op het bedrijf en twee
aan de overkant op het bedrijf van de buren.
Bij ons zaten de administratie, de officieren
en de koks. De commandant bleef ook in
ons huis wonen. Aan de andere kant van
de weg zaten de manschappen en ston
den de paarden. In de weilanden daarach
ter werden stellingen gebouwd en kanon
nen opgesteld. Later zijn daar nog de bun
kers gebouwd die nu als stille getuigen van
die tijd aan de Blauwpoortseweg staan.'
Tijdens de bouw van de barakken heeft
een Duits militair muziekkorps op een zon
dagavond een concert gegeven ter ont
spanning van de soldaten, en 's avonds
zongen de soldaten dikwijls Heimat-liedjes.
Bij mooi weer lagen ze in hun blootje te
zonnen in de wei; het was toen allemaal
nog onschuldig!
Contact
In oktober dat jaar vertrok dit onderdeel
naar frontlinies elders in Europa. Wij kre
gen toen 'samengevoegde onderdelen' bij
ons gelegerd. Dat waren manschappen die
