ten westen van de Gevangentoren, tot raai
23, het Oostermarinehavenhoofd. Volgens
Piet van de Velde werd er gepeild tussen
de stenen als achterbaken en boeien die
tweehonderd of driehonderd meter uit de
muur in het water lagen als voorbaken.
"De zogenaamde koproeier moest dan ook
voortdurend omkijken naar de boei om te
zien of ze nog in lijn waren. Meestal waren
er drie roeiers, een peiler en een assistent
aan boord." De posities van de boeien zijn
ook te zien op deze kaart, evenals hulp
lijnen richting torentje van Groede (raai 8)
en richting Sint-Jacobstoren (raai 2).
Piet van de Velde was wel verbaasd door
deze ontdekking: "Wij als technische
beheerder van de zeewering zijn er altijd
van uitgegaan dat die 'stenen' te maken
hadden met peilraaien in gebruik bij de
Meetdienst Zeeland [vroeger Studiedienst,
later Adviesdienst], De ironie doet zich nu
voor dat uit deze gegevens blijkt dat ze
gebruikt werden door de beheer- en
onderhoudsdienst, binnen Rijkswaterstaat
genaamd dienstkring. Ik maak er dankbaar
gebruik van om het waarom van die
'stenen' in het archief vast te leggen!"
Hij schatte in dat dit raaistelsel verlaten is
rond 1958, 1960 met de komst van de
asfaltgiooiing. "In ieder geval, toen ik in
De situering van de peilraaien 3 t/m 8 op een
tekening van het te vernieuwen Leugenaars-
hoofd te Vlissingen (rechts), 1866. De peilraai
en 9 t/m 16 lopen door langs het hoofd van de
Koopmanshaven. (Archief Rijkswaterstaat)
1966 bij de dienstkring kwam werd dit raai
stelsel niet meer gebruikt."
Nieuwe ontdekking
Probleem opgelost, maar ik kreeg nog een
toegift.
Op de laatste kaart staan ook raaien
haaks op de Muur van Altena, de num-
