Herdenken en gedenken Zestig jaar inundatie en bevrijding van Walcheren Najaar 2004. Het is zestig jaar geleden dat Walcheren en zijn bewoners de meest ingrijpende gebeurtenis in hun geschiede nis beleefden. In een tijdsbestek van vijf weken (van 3 oktober tot en met 8 novem ber 1944) werd Walcheren bevrijd van de Duitse bezetting. Deze bevrijding was geen doel op zichzelf. Ondanks de enorme offers die de geallieerde militairen - maar ook de bevolking - moesten brengen, was de verovering van 'De Tuin van Zeeland' slechts een middel om tot het doel te komen. Dat doel was Antwerpen, en dan vooral de haven die voor de bevoorrading van de geallieerden onmisbaar was. Overi gens doet dit niets af aan het feit dat de strijd om Walcheren gerekend wordt tot de felste van de Tweede Wereldoorlog en mis schien ook wel tot de meest bizarre, omdat het gevechtsgebied, Walcheren, onder water werd gezet waardoor de gehele bevolking bij de strijd werd betrokken en als gevolg daarvan slachtoffer werd.1 In deze bijdrage wordt ingegaan op de wijze waarop de afgelopen zestig jaar het herdenken van de inundatie en de bevrij ding van Walcheren heeft plaatsgevonden. Zestig jaar is een hele tijd, bijna een men senleven. Zij die de gebeurtenissen van oktober en november 1944 bewust hebben meegemaakt, waren toen nog jong. Bij een volgend herdenkingsjubileum is hun aantal verder afgenomen, en hoe moet het dan verder? Kunnen we in de (nabije) toekomst de gebeurtenissen van het najaar van 1944 blijven herdenken? Verwerken Belangrijke en ingrijpende gebeurtenissen in een mensenleven én in een samenle ving zijn altijd onderworpen aan reflecties en bespiegelingen. Er zijn verschillende vormen die helpen terug te denken aan bijzondere gebeurte nissen: beelden en gedenkstenen, foto's, historische speelfilms, familieverhalen, jeugdherinneringen in een krant of tijd schrift, romans en studieboeken. Het zijn allemaal tekens die ons verbinden met het verleden en de meeste ervan zijn speciaal gemaakt of geschreven om de herinnering aan personen en gebeurtenissen levend te houden. Herdenkingen Al in 1946, het eerste jaar na de officiële afloop van de Tweede Wereldoorlog, wer den er op Walcheren herdenkingsactivitei ten georganiseerd. Het onder water zetten van Walcheren door de geallieerden om de Duitsers te verdrijven, vormde al vanaf het begin een speciale dimensie in het herden ken. Niet alleen werden de verschrikkingen en de slachtoffers herdacht, maar men vierde ook de wederopbouw van het land. De eerste grootschalige herdenking was de Boomplantdag op 4 november 1947. In aanwezigheid van onder anderen prinses Juliana, prins Bernhard en de Britse pre mier Attlee werden bomen geplant. Bij de boomplanting in Westkapelle werd duidelijk aangegeven dat dit gebeurde ter nage dachtenis aan de gesneuvelde militairen en aan de tijdens de oorlog omgekomen burgers van Westkapelle. De Stichting Nieuw Walcheren, die de Boomplantdag had georganiseerd, organi seerde in juni 1956 drie herdenkingsdagen ter ere van de afsluiting van de wederop bouw van Walcheren.2

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2004 | | pagina 5