Franse scholen in Veere de Zeeuwse elite behoorde en een prachti ge buitenplaats liet bouwen in Oostkapelle. Zijn rijkdom maakte indruk, want Jan Vader heeft er een uitdrukking over opgetekend. We sluiten deze Wete traditiegetrouw af met de vaste rubrieken: een boekbespre king, reacties, vragen van lezers, het over zicht van activiteiten dit najaar en enkele mededelingen. Veel leesplezier. Leo Hollestelle Inleiding Van oudsher is Nederland een handels natie. Al aan het einde van de vijftiende eeuw waren er scholen die jongelingen op de handel voorbereidden. Behalve in reke nen en boekhouden kregen ze les in Frans, de internationale handelstaal. De oudste Franse scholen waren beroepsscholen, waar voortgezet onderwijs werd gegeven. Door de opheffing van het Edict van Nan tes in 1685 werd de protestanten in Frank rijk het leven onmogelijk gemaakt. Velen vluchtten naar de Nederlanden, waar ze onder andere door het geven van Franse lessen een middel van bestaan vonden. Voor hun kinderen richtten ze scholen op. Het waren Franse scholen waar geen Nederlands aan te pas kwam. Toen na enige tijd de immigranten min of meer waren geassimileerd, werd het niet- beheersen van de Nederlandse taal als een belemmering ervaren. Dit leidde ertoe dat het Nederduits een plaats kreeg in het leerprogramma van de Franse scholen. Zo veranderde de oorspronkelijk Franse school in een Nederduits-Franse instelling die niet zoveel verschilde van de gewone Nederduitse lagere school, maar die om de Franse lessen aan de oudere kinderen en ook om het meer uitgebreide leerpro gramma hoger werd gewaardeerd. Aan het einde van de zeventiende eeuw evolueerden de handelsscholen tot institu ten voor algemeen voortgezet onderwijs. Behalve in Frans en rekenen - de vakken van de handelsschool - werd lesgegeven in Duits, Engels, aardrijkskunde, geschie denis en wis- en natuurkunde. Deze scho len bevonden zich uitsluitend in steden en in aanzienlijke gemeenten waar welgestel de families woonden die een goede maat schappelijke opleiding voor hun kinderen van belang achtten en daarvoor wilden en konden betalen. Het schoolgeld was hoog: de Franse scholen waren standenscholen. Ook voor de meisjes waren er scholen waar de voertaal Frans was en waar veel aandacht werd besteed aan etiquette en goede manieren. De handwerklessen vormden een belangrijk onderdeel van het onderwijsprogramma. De oudste Franse scholen in Veere Het eerste bericht van een op te richten Franse school in Veere dateert van 1576.' Uit de notulen van de raadsvergadering van 10 maart 15762 vernemen we dat een zekere Christiaan Hendricx een verzoek heeft ingediend om samen met zijn "huys- vrouwe" in Veere een Franse school te mogen oprichten "om de Jongens, mits gaders de Jonge Dochters te instrueren

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2005 | | pagina 5