Oorlog
In de vroege morgen van 10 mei 1940
werden we ruw uit onze slaap gewekt door
hevig geschutvuur. Dat was afkomstig van
de luchtdoelbatterij van het Nederlandse
leger die op een weiland bij het Ronde
Putje opgesteld stond. Hoewel Abeele wei
nig oorlogsschade heeft opgelopen, is de
oorlog voor de bewoners toch een heel
angstige tijd geweest. Dit kwam vooral
door de bombardementen en beschietin
gen in de omgeving van Vlissingen. De
Abeelse bevolking moest tweemaal wor
den geëvacueerd. De eerste keer, in de
meidagen van 1940 toen de oorlog nog
maar net aan de gang was, toen er Franse
troepen langskwamen. Ze trokken vanaf
Middelburg via de Oude Vlissingseweg
naar Vlissingen en lieten grote partijen
munitie op Abeele achter. Die stonden
zomaar in kisten opgestapeld aan de kant
van de weg, onder de hoge iepen, net bui
ten de bebouwing.
In de bezettingstijd passeerden er nogal
eens Duitse legereenheden die onder dek
king van de boomrijke weg bijna geheel
onzichtbaar waren voor vijandelijke vlieg
tuigen. Vooral tijdens de terugtocht uit
Frankrijk kwamen er veel militairen langs,
voornamelijk met wagens en paarden.
Héél angstig en benauwend was het op 19
augustus 1943 tijdens het bombardement
op Abeele. Er was een verschrikkelijk
lawaai van ontploffende bommen, alles
stond te schudden en te beven en het leek
of ons laatste uur geslagen had. De lande
rijen net buiten de tankgracht, ter hoogte
van de grote bunker, waren bezaaid met
bomtrechters. Eén bom trof het huis van
de landbouwer Olijslager, aan de Oude
Vlissingseweg, en dat werd totaal vernield.
Zijn echtgenote die alleen thuis was, werd
later levenloos onder het puin vandaan
gehaald. Op Nieuwe Abeele kwamen door
het bombardement twaalf mensen om.
Tijdens de inundatie in 1944 was het de
tweede maal dat de bewoners van Abeele
wegmoesten. Na de droogmaking van dat
deel van Walcheren, omstreeks februari
1946, konden we gelukkig gezond en wel
weer naar ons stekje terugkeren. Onze
vreugde om weer op Abeele terug te zijn
was, ondanks de misère van zoutwaterhui
zen en een doods landschap, groot. En het
was wonderbaarlijk dat na vrij korte tijd de
eerste gerst alweer stond te rijpen op de
velden.
J. Kaljouw
Noot van de redactie
De schrijfwijze van de naam Grote Abeele
verschilt in de loop van de tijd. In bronnen
uit de negentiende eeuw en ouder wordt
vaak geschreven over Den Groote Abeele
(onder andere het Aardrijkskundig Woor
denboekvan Van der Aa). De huidige
schrijfwijze volgens de gemeente Vlissin
gen is Groot-Abeele.
Bronnen
- Jacob van Grijpskerke, "t Graafschap van
Zeeland', 1882.
- J.P. van den Broecke, 'Middeleeuwse kastelen
van Zeeland', 1978, pp. 35 en 244.
- M. Gargon, 'Walchersche Arkadia'deel 2,
1717, p. 17.
- Zeeuws Archief, Rechterlijke Archieven
Zeeuwse Eilanden, inv.nrs. 1266, fol. 17v,
1269, fol. 252, 1281, fol. 161, 1284, fol. 161,
1286, fol. 98 en 1297, fol. 33.
- Persoonlijke herinneringen.
