Nieuwe uitgaven
'k heleze
Omdat een behandeling met petroleum en
azijn enorm stonk, deed men dat meestal
's avonds. Men hoopte dat de ergste stank
de volgende morgen was verdwenen.
Burgemeester J.L. Dregmans schreef in
Koudekerke in december 1944 een ver
plicht onderzoek voor naar het voorkomen
van luis bij kinderen tussen vijf en twaalf
jaar. "Helaas heeft de praktijk bewezen, dat
dergelijk onderzoek niet overbodig is.
Reeds eenige jaren heeft dit onderzoek
min of meer regelmatig plaats en met goed
resultaat", aldus de burgemeester. Met het
onderzoek werd in december 1944 begon
nen en het eindigde in maart 1945. Het
werd uitgevoerd door de Vereniging Het
Groene Kruis. Van de 106 onderzochte kin
deren in december 1944 hadden er acht,
die uit vijf gezinnen kwamen, hoofdluis. In
maart meldde de zuster van Het Groene
Kruis: "De enkele gevallen die te behande
len waren, zijn geheel afgewerkt."
In het Woordenboek der Zeeuwse Dialec
ten staan veel uitdrukkingen en gezegden
die betrekking hebben op 'luzen'. Jan
Vader (1875-1966) noemt er een, die er
niet in staat. Iemand die in zijn haar zat te
krabben, kreeg spottend te horen: "Bin jie
je béésten an 't verweien?" Met 'béésten'
wordt in de boerenstand vee bedoeld. Het
vee moest, nadat de wei was kaalgevre
ten, naar een andere wei worden gebracht.
Door in je haar te krabben, verplaatste je
de hoofdluis, als je die had!
Van mijn moeder hoorde ik het volgende
raadseltje: "Achter j'n oren bin ze gebore,
op je krune lope de brune en in je nikke
lope de dikke. Ra ra, wat zijn dat?" Het
antwoord spreekt voor zich. Ook de schrij
ver van Het Zeeuwse Volksraadsel, W. Gel
dof, noemt een raadsel dat in deze catego
rie thuishoort: wat is het hoofdvermaak in
Middelburg? Het antwoord is: als de luizen
bij de mensen op het hoofd dansen.
Frans van den Driest
Geraadpleegde boeken:
- M.P. Dieleman, 'Behoudens nieuwe aanspoe
lingen is alles geborgen', 2004.
-W. Gabriëlse, "t Oude Westkappelse leefpa
troon', 1986.
- W. Geldof, 'Het Zeeuivse volksraadsel', 1950.
- J.L. Kool-Blokland, 'De zorg gewogen'1990.
- 'Woordenboek der Zeeuwse Dialecten', 1974.
- 'Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dia
lecten', 2003
Koekoek, Schietebroek
Tegenwoordig hebben kinderen niets te
klagen wat hun ontspanning betreft. Ze
hebben speelgoed, computerspelletjes,
elektronica en noem maar op. De kinderen
van vroeger hadden dit allemaal niet, maar
om nu te zeggen dat er daardoor minder
gespeeld werd, dat zeker niet.
Het boek Koekoek. Schietebroek geeft een
impressie van de kinderspelen die in Zee
land werden gespeeld. Terecht wordt al in
de inleiding opgemerkt dat het geen uitput-