Nieuwe uitgaven
'k heleze
De Nederlandse loods in de Tweede
Wereldoorlog
In de wereld van het loodswezen, maar
ook daarbuiten, is dr. D. Roos bepaald
geen onbekende. Bij uitgeverij ADZ in Vlis-
singen verscheen onlangs zijn zeer gede-
Loods Nol Maas beklimt de loodsladder. (Coll.
M. van Es)
tailleerde studie over de Nederlandse
loods in de Tweede Wereldoorlog. De
tweede druk die binnenkort verschijnt,
getuigt van belangstelling voor het boek.
In zijn boek geeft Roos het verloop van de
oorlog in de verschillende districten van het
loodswezen weer, met de nadruk op dis
trict 6 (Vlissingen), omdat daar zowel in
1940 als in 1944/'45 zeer veel is gebeurd.
Hij citeert daarbij geregeld uit dagboeken.
herinneringsgeschriften en uitgewerkte
vraaggesprekken, waardoor het geheel
een zeer levendig karakter krijgt. Opval
lend is Roos' vernietigend oordeel over de
marineleiding, niet alleen voor en tijdens
de meidagen van 1940 maar ook daarna.
De schrijver wijdt ook de nodige aandacht
aan de lotgevallen van loodsen en loods-
vaartuigen met hun bemanningen, die in
de meidagen van 1940 naar Engeland uit
weken. Loodsen en bemanningen werden
onder meer ingezet bij de Nederlandse
koopvaardij op de transatlantische routes
(zoals de zenuwvretende Moermansk-kon-
vooien).
In 1944 werden de meesten weer bijeen
gebracht om dienst te gaan doen op de
Westerschelde. Met gevaar voor eigen
leven (Duitse mijnen en eenpersoons
onderzeeërs) hebben zij zich ten volle in
gezet om de levensader van de geallieer
den in West-Europa open te houden.
Uiteraard kregen de loodsen in Nederland
tijdens de oorlog met een Duitse, of in een
aantal gevallen Duitsgezinde directie en
inspectie te maken. In dit kader is de be
schrijving van het wel en wee van de
Nederlandse loodsen in Delfzijl, die met
Duitse collega's op de Eems te maken
hadden, het enige vaarwater waar nog een
redelijk aantal scheepvaartbewegingen
plaatsvond, zeer de moeite waard. Roos
wijst overigens ook op goede ideeën die
bij de Duitsers en enkele Nederlandse
geestverwanten leefden om de leiding over
het loodswezen in handen te geven van
mensen met praktijkervaring en om de
loodsenopleiding te moderniseren. Deze
ideeën zijn pas een aantal jaren na de oor
log in praktijk gebracht.
