Herbeplanter
van Walcheren
QêÉ
Het werk van Christiaan Pieter
Broerse
Binnenkort bloeit de meidoorn weer op
Walcheren. De iepen bij de kerk hebben al
gebloeid en zullen snel in het blad schie
ten. Heel wat van de bomen en struiken op
Walcheren zijn nu zestig jaar oud. Ze zijn
geplant op - of niet lang na - de boom-
plantdag van 4 november 1947. Dat Wal
cheren nu weer in het groen staat, is voor
een belangrijk deel te danken aan de grote
inzet van tuin- en landschapsarchitect
Christiaan Pieter Broerse (1902-1995). In
Amstelveen wordt de voormalige directeur
van de Plantsoenendienst geëerd met een
naar hem genoemd heempark. Op Wal
cheren lijkt men de in Serooskerke gebo
ren Broerse te zijn vergeten.
"Hoe groot is de functie van groen in de
dorpen, de wijken en de steden. Het
heeft de taak de mens, die het contact
met de akkers, met het bos en met de
wei verloren heeft, niet te veroordelen
tot een leven in de steriliteit van steen
en glas, maar hem in relatie te houden
met ander leven dan het zijne. Leven
dat beantwoordt aan de daaraan ge
stelde wetten, dat hem kan boeien en
leren en hem iets kan doen voelen van
het wonder dat hem dagelijks omgeeft
en dat hem de schoonheid van het ver
loren paradijs wil en kan tonen. Hij
moet dit nog leren verstaan, misschien
zelfs nog leren zien, wil hij tenminste
niet als een dove of blinde ronddwalen.
De leerstof hiertoe biedt de natuur".
C.P. Broerse
Streekeigen
En hij verdient beter. De boomlange,
eigenzinnige Broerse was een van de
motoren achter de voor die tijd unieke
samenwerking tussen gemeenten en
andere belanghebbenden op Walcheren.
Alleen door die samenwerking kon het wat
worden met de nieuwe beplanting op het
totaal vernielde schiereiland. Aanvankelijk
werden namelijk de gratis aangeboden
diensten van het Landschapsarchitecto-
nisch Bureau van de Stichting Nieuw Wal
cheren door de burgemeesters met wan
trouwen begroet. Maar Broerse zorgde
ervoor dat moeilijkheden omzeild of opge
lost werden en hindernissen uit de weg
werden geruimd. Hij bracht bovendien zijn
onontbeerlijke kennis van Walcheren en
zijn liefde voor het eiland in. "Vakbe
kwaamheid en de bereidheid om in team
verband te werken is niet genoeg," zei hij
herhaaldelijk. "Landschapsarchitecten
moeten zich verdiepen in het streekeigene
en ze moeten er gevoel voor hebben."
Op groengebied had Broerse veel prakti
sche ervaring; met mooie boekenwijsheid
hoefde je bij hem niet aan te komen. De
natuur zelf was zijn leerschool.
Meer dan driehonderd groenprojecten
Tussen 1946 en 1954 heeft Broerse op
verzoek van de Stichting Nieuw Walcheren
tal van belangrijke groenprojecten op Wal
cheren ontworpen en begeleid, zoals het
Middelburgse bolwerk, park Toorenvliedt,
het Nollebos in Vlissingen en bijna alle
beplanting rond de dorpskerken en be
graafplaatsen op zijn geboorte-eiland. Ook
de nieuwe wijken van Middelburg en Vlis
singen en de sportvelden zetten Broerse
