Middelburgse
toetsen
ANTOINE MES.
PIMOilAKSR 1 STUM.
De pianofabriek van A.A. Mes
Molstraat, F 93
MIDDELBURG. (77)
Van 1874 tot en met 1931 was in Middel
burg de pianofabriek van Antoine Mes
gevestigd. Het was een succesvolle onder
neming die heel veel piano's heeft gefabri
ceerd. In dit artikel ga ik uitgebreid in op
dit bijzondere Middelburgse bedrijf.
De opkomst van de piano
De piano begon zijn triomftocht halverwe
ge de achttiende eeuw. In die tijd waren de
klavecimbel en het huisorgel populair, maar
ze kregen concurrentie van een nieuw,
handzamer en veel goedkoper muziek
instrument: de tafelpiano. Deze werd aan
vankelijk vooral gemaakt in Duitsland, maar
door het uitbreken van de Zevenjarige Oor
log aldaar in 1756 raakte het land in een
economische crisis en zochten verschillen
de Duitse pianobouwers hun heil in Enge
land. Ze troffen in Londen een bloeiende
klavecimbelindustrie aan. Piano's kende
men nog nauwelijks. Door hun formaat en
gunstige prijs waren deze muziekinstru
menten echter heel populair bij amateurs.
Spoedig werden in Engeland alleen nog
maar tafelpiano's gebouwd. In de jaren
1760 tot 1780 kwamen veel Engelse tafel
piano's naar het Europese vasteland. In
1779 werd er zelfs een soort filiaal in
Nederland opgericht.
Aan het begin van de negentiende eeuw
werden de tafelpiano's verdrongen door
rechtopstaande piano's, in die tijd bekend
onder de naam pianino. Vanaf ongeveer
1840 kwam dit type piano in geheel Euro
pa steeds meer in zwang.
Ook in Nederland waren inmiddels piano-
fabrieken opgericht, zoals de pianofabriek
van J.J. Allgauer Zn. in Amsterdan in
1830. Meer bekendheid kreeg echter de in
a"'0|"= mW
1832 opgerichte fabriek van de Hagenaar
J.F. Cuypers. Vanaf 1852 volgden de Gebr.
Rijken en De Lange in Rotterdam, N.S.
Leyser en Zn. in Zutphen en Antoine Azn.
Mes te Middelburg (1874).
Rond 1912 werden in Nederland piano's
Advertentie in het Adresboek van Middelburg
1876. (Zeeuws Archief)
gemaakt in een achttal fabrieken, te weten
in Breda, 's-Gravenhage, Middelburg,
Roosendaal, Rotterdam, Tilburg (2) en
Utrecht. Deze produceerden zowel voor de
binnenlandse markt als voor de export.
Ook de firma's Kessels in Tilburg en De
Ruyter in Breda zijn nog bij veel (oudere)
vakmensen bekend.
Een muzikale familie
Het geslacht Mes was van oorsprong een
Brabants geslacht, dat omstreeks 1800 op
Zeeuwse bodem woonachtig was.
Het begon allemaal met Gomarius Mes,
die in 1801 als zoon van een Steenbergse
bakker geboren werd te Nieuw-Vossemeer.
Gomarius ging na 1820 naar Middelburg
en trouwde in 1827 met Maria Johanna
Bourdeau uit Groede. Hij gaf in zijn huwe-