Activiteiten
/G*S
hu>|M3
>n
Woensdag 21 januari 2009
Lezing over de illegale goederen- en
slavenhandel op Afrika
Op 3 juni 1621 verleenden de Staten-
Generaal het octrooi aan de West-Indische
Compagnie (WIC) waarmee zij het alleen
recht verwierf op de scheepvaart en han
del in het Atlantisch gebied. Dit handels
monopolie werd periodiek verlengd en
bleef wat betreft de handel op West-Afrika
tot 1730 onveranderd van kracht. Overtre
ding van het octrooi werd zwaar bestraft,
er stond zelfs de doodstraf op, maar des
ondanks werd dit handelsrecht stelselma
tig door schepen uit de Republiek
geschonden. Vooral na de heroprichting
van de WIC in 1674 hebben smokkelsche-
pen dit handelsmonopolie op grote schaal
ontdoken. Deze lorrendraaiers, zoals ze
destijds werden genoemd, zeilden met
snelle en wendbare schepen naar de
West-Afrikaanse kust waar zij Europese
koopwaren tegen Afrikaanse producten en
slaven verhandelden. Voor de bestrijding
van deze illegale goederen- en slavenhan
del rustte de WIC kruisers uit die langs de
West-Afrikaanse kust patrouilleerden.
Vooral Walcherse reders hebben zich
volop met de illegale goederen- en slaven
handel op Afrika beziggehouden. Onder
hen bestond een uitgebreid netwerk van
zowel kooplieden, die tot de maatschappe
lijke middenlaag behoorden, als magistra
ten. Laatstgenoemden hadden zitting in de
stadsregeringen of in het gewestelijk be
stuur en wisten daar hun belangen en die
van hun collega's optimaal te behartigen.
Ruud Paesie zal deze avond ingaan op de
uiteenlopende organisatorische aspecten
van de lorrendraaierij en op de Zeeuwse
rol bij deze verboden handelsvaart op
West-Afrika.
SflL
Paesie ontdekte in 1997, na uitgebreid
archiefonderzoek, de restanten van het
achttiende-eeuwse Zeeuwse VOC-schip
Ravesteyn in de Maldiven. Hierover publi
ceerde hij in 1999. In 2002 verscheen van
zijn hand een tweede publicatie over het
VOC-fluitschip Stavenisse, dat in 1686
voor de kust van Zuid-Afrika verging. Daar
naast schreef hij meerdere artikelen over
uiteenlopende maritiem-historische onder
werpen. In 2008 promoveerde Paesie aan
de Universiteit Leiden op een onderzoek
naar de illegale goederen- en slavenhan
del op West-Afrika tijdens het achttiende-
eeuwse handelsmonopolie van de WIC.
Woensdag 21 januari 2009, aula Zeeuw
se Bibliotheek te Middelburg, aanvang
20.00 uur.
Woensdag 25 februari 2009
Lezing Gaaischieten in Domburg
Gaaischieten is het eeuwenoude gebruik
waarbij een groep mannen, in witte kledij,
half zittend, half liggend, schieten op palen
met daarop een bepaalde afbeelding. Maar
het is veel meer dan dat. Gaaischieten
kent veel bijzondere, eeuwenoude tradi
ties, bijvoorbeeld géén vrouwen in de club,
en rituelen die voor een buitenstaander
onmogelijk te volgen zijn, zoals zelf in het
bos het goede stuk hout uitkiezen en zelf
het kruit stampen. De geweren waarmee
geschoten wordt, de voorladers, zijn inmid
dels museumstukken.
Aan de hand van oude documenten, oude
foto's en ook dvd's zal Martin Maas uit
Domburg meer vertellen over dit specifieke
Walcherse gebruik, dat alleen in Westka-
pelle en Domburg beoefend wordt.
Zingen kunnen de gaaischieters ook.
Samen met de ringrijders van Domburg is
een paar jaar geleden een cd uitgebracht,