Kipkarren
in de duinen
De spoorlijn van Veere naar Westkapelle
Voor het transport van bouwmateriaal voor
de bunkerbouw van de Atlantikwall op Wal
cheren is tijdens de Tweede Wereldoorlog
een spoorwegtracé tussen Veere en West
kapelle aangelegd.
Halverwege 1942 zag de Duitse bezetter
dat het geen zin meer had om Engeland te
veroveren. De Duitsers verwachtten eerder
het tegenovergestelde, namelijk dat de
Engelsen hen zouden aanvallen en daar
om bouwden ze verdedigingswerken langs
de kust, van Noorwegen tot aan Spanje.
Ook op Walcheren werd fors gebouwd.
Voor deze bouw moest veel materiaal aan
gevoerd worden. Er waren weinig vracht
wagens beschikbaar en de vrachtwagens
die er waren, werden ingezet aan het front.
De brandstofschaarste speelde ook een
rol, maar kolen waren voldoende aan
wezig. Hierdoor was het vervoer over het
spoor met stoomlocomotieven een voor de
hand liggende oplossing.
De Duitse aannemer Rogge und Wessels
uit Bremen, die onder toezicht van de
organisatie Todt stond, voerde het werk
aan de spoorlijn uit. Todt was een semi-
militaire instantie die op alle militaire wer
ken toezicht hield. Todt liet een tramspoor
aanleggen van Veere naar Westkapelle en
een smalspoor van Vlissingen naar West
kapelle. De aanleg van de lijn Veere-West-
kapelle nam ongeveer drie maanden in
beslag. Al het materiaal, zoals grind, rails,
bielzen en vier stoomlocomotieven met
kipkarren, werd per binnenvaartschip naar
Veere aangevoerd.
Het tracé
De spoorlijn van Veere naar Westkapelle
liep vanaf de 'Oude Pont' aan het kanaal
bij de sluis van Veere naar de plaats waar
nu Buiten de Veste is gelegen. Daar was
een opslagplek gemaakt voor Kies, de
Duitse benaming voor zand met grind.
Even voorbij de Oude Pont, in de richting
van Middelburg, was een werkplaats voor
het onderhoud aan de locomotieven en
kipkarren. Nog verder het voormalige jaag
pad op, werd een grote loods gebouwd
voor de opslag van cement.
Ongeveer waar nu de woningen met de
brug aan de sluis zijn, was een wissel rich
ting de Grote Kerk. De Duitsers waren
eerst van plan om de werkplaats in de
Grote Kerk te bouwen, maar dat ging
gelukkig niet door. Monumentenzorg had
toch nog wat te zeggen in die tijd en dank
zij hun protest werd het gebouw niet voor
dit doel gebruikt.
Bij het wissel kon de trein ook rechtdoor
rijden, de Kanaaldijk af richting Veerseweg.
Verder ging het door het Singeltje langs de
villa Stilwater, waar het kantoor van Rogge
und Wessels gevestigd was. Vervolgens
ging de route naar de vuilnisstortplaats (nu
Buiten de Veste) en vandaar naar Oranje
zon over het duinvroon en door de Mante-
linge naar Domburg. Daar was een wissel.
Eén spoor ging de duinen op naar de
watertoren. Via het wissel kon de trein ook
naar Westkapelle. Bij de molen van Dom
burg stak het spoor de Roosjesweg over
en liep het naar de Schelpweg richting
Westkapelle. Het spoor lag daar naast de
weg op de plek waar nu het fietspad is, in
een rechte lijn naar de Westkappelse dijk.
Even voor de dijk begon het spoor te stijgen.
Bij Oranjezon, Domburg en Westkapelle
waren losplaatsen voor Kies, cement,
betonijzer en andere benodigdheden voor
