Voorbij.. Elizabeth Jeras, de laatste draagster van de Nieuwlandse dracht Op 6 januari van dit jaar is mevrouw Eliza beth Jeras overleden, op de hoge leeftijd van 95 jaar. Zij was de laatste persoon die de streekdracht van het dorp Nieuw- en Sint Joosland nog dagelijks droeg. Zeker nu 2009 is uitgeroepen tot Jaar van de Tradities, vind ik het belangrijk om even stil te staan bij het verdwijnen van de zoge noemde Nieuwlandse dracht. Nieuw- en Sint Joosland werd in de zeven tiende eeuw bedijkt en de daardoor ontsta ne polders vormden toen een apart eiland. De nieuwe bewoners van dit gebied waren afkomstig van Walcheren en Zuid-Beve land. Door deze invloeden ontstond op dit eiland een aparte dracht, een soort men geling van de drachten die op Walcheren en Zuid-Beveland werden gedragen. Deze dracht ontwikkelde zich in de negentiende eeuw verder en had veel overeenkomsten met die van Zuid-Beveland. Door de speci fieke sieraden en stoffen was het een zeer elegante en sierlijke dracht. De vrouwen van de rijke boerenstand voerden vaak de mode aan, die onder andere gekenmerkt werd door de rijkdom aan diverse sieraden. Vanaf ca. 1870 werd het onder de boeren- en burgerbevolking van Arnemuiden mode om zich te kleden in de Nieuwlandse dracht. Men kon zich ermee onderscheiden van de dracht van de vissersbevolking die overeenkwam met de ouderwetse dracht van Walcheren. Op deze manier werd de dracht van Nieuw- en Sint Joosland geïn troduceerd in het naburige dorp Arnemui den. Deze uitbreiding ging in de twintigste eeuw nog door toen ook de vissersstand zijn specifieke dracht vaarwel zei en in de 'mooiere' burgerdracht gekleed ging. Toch vonden de inwoners van beide dor pen zeker niet dat ze in dezelfde dracht liepen, want voor ingewijden waren er tien tallen grote en kleine verschillen aan te wijzen. Enkele voorbeelden hiervan zijn: de vorm en het formaat van de haarrol, het strijken en de manier van opzetten van de Een andere Elizabeth in Nieuwlandse dracht: Elizabeth Baas. Foto opgenomen in 'Neder landse Klederdrachten' door Riet Hijlkema, afb. 50 (Amsterdam 1951). bovenmuts. Nieuwlandse vrouwen droegen altijd een kanten bovenmuts, in Arnemui den was deze bijna altijd van feston. In Arnemuiden werden over het algemeen grotere krullen gedragen dan in Nieuw- land. Het kleine blauwe 'mutsje' tussen de onder- en bovenmuts was in Nieuwland al eerder uit de mode terwijl het in Arnemui den nu nog steeds door diverse vrouwen

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2009 | | pagina 35