In vertrouwen
op Hem...
15
De afdeling Walcheren van de Protestants-Christelijke Bond van
Spoor- en Tramwegpersoneel
Inleiding
Acties, AOW, cao, overlegmodel, loon-
akkoord... Wie deze woorden leest denkt
direct aan vakbonden, organisaties die
zich al vele jaren met wisselend succes in
zetten voor de belangen van werknemers.
Dat deed ook de Protestants-Christelijke
Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel
(PCB), die in 1903 in Utrecht werd opge
richt. Bij de oprichting bestond de PCB uit
44 afdelingen, met 2.168 leden - onder
wie 117 tramleden -, verdeeld over negen
tien vervoersmaatschappijen.
Afdeling Walcheren
Midden in de Eerste Wereldoorlog, op 25
juli 1916, kwamen enkele spoorweg- en
trammedewerkers bijeen in een zaal van
Rehoboth te Oost-Souburg. Daar richtten
zij gezamenlijk de afdeling Walcheren van
de PCB op. Hun bijeenkomst bleef niet on
opgemerkt. Buiten stonden tegenstanders
die verwijten riepen. Niettemin was de af
deling Walcheren een feit. Het aantal leden
groeide gestaag. In het topjaar 1936 (cri
sistijd) stonden 54 leden ingeschreven.
De eerste bestuursleden waren G. Schaal-
je (voorzitter), W. Francke (secretaris) en
M. Huson (penningmeester).
De leden waren spoorwegpersoneel, maar
ook personeel van de Stoomtram Walche
ren en de elektrische tram Middelburg-Vlis-
singen. Over het algemeen waren het de
echte werkers uit het veld: stokers, con
ducteurs, machinisten, wegwerkers en
werkplaatspersoneel. Walcherse namen
waren goed vertegenwoordigd, zoals
Francke, Louws, Stroo, Roose en Vreeke.
Ledenvergadering
Om de twee maanden werd een ledenver
gadering gehouden, meestal in Rehoboth,
maar ook wel in Concordia.
Gemiddeld waren er twintig leden aanwe
zig. Toch kwamen er weieens minder leden
opdagen. Onregelmatige diensten en het
weer speelden een rol, maar ook de agen
da: loonsverlagingen hadden nu eenmaal
meer belangstelling dan de draagtijd van
een conducteursbroek.
De vergaderingen werden altijd geopend
met gebed en bijbellezing. Ook sloot men
de vergadering af met een gebed en soms
een slotlied.
Het kwam niet vaak voor, maar bij een ver
gadering in juni 1922 ontbrak de Bijbel. De
voorzitter moest toen volstaan met het uit
spreken van een gebed. Twee maanden
eerder was de voorzitter zijn hamer verge
ten. Dat leverde hem kritiek op van de
aanwezigen. In die vergadering werden
voorstellen besproken voor de Bondsver
gadering en omdat de voorzitter niet kon
'hameren' ontstond geroezemoes en kon
den de leden niet alles verstaan.
Agendapunten
De NS'ers op Walcheren maakten deel uit
van een landelijk bedrijf. Hun arbeidsvoor
waarden werden door de directie na over
leg met de vakbonden vastgesteld en door
de minister goedgekeurd. Vooraf konden
de leden voorstellen aandragen. Deze wer
den dan besproken en zo nodig naar het
hoofdbestuur van de PCB gestuurd, dat ze
besprak met de NS-directie.
De nieuwe of herziene arbeidsvoorwaar-
