Vadertje
Ze zupe daer as in 't rasp 'u us
36
- Kaarten Zeeland, Reiskaart van het eiland
Walcheren (ca. 1780), inv.nr. 1920.79.
- idem, Eiland Walcheren (ca. 1800), inv.nr.
1956.15.
- idem, Chromo-topografische kaart van het
Koninkrijk der Nederlanden, inv.nr.
1962.22.656.
- Notariële archieven 1796-1842, notaris jan
Loeff, inv.nr. 580.
- Notariële archieven 1842-1895, notaris
Pieter van de Graft, inv.nr. 509, en notaris An-
thoni Marinus Tak, inv.nr. 1292.
- Notariële archieven 1896-1905, notaris Jan
Loeff, inv.nrs. 155 en 156.
- Notariële archieven 1906-1915, notaris Jan
Loeff, inv.nr. 158.
- Notariële archieven 1916-1925, notaris Jan
Loeff, inv.nr. 321.
- Rechterlijke archieven Zeeuwse eilanden,
Transporten en plechten Vierschaar Vlissingen
(1679-1795), inv.nrs. 1297, 1302,1303 en
1308.
- idem, Transporten en plechten Koudekerke
(1795-1811), inv.nrs. 1297, 1302, 1303 en
1308.
- Successiememorie notaris Lieven de Jonge
Borgerhoff, inv.nr. 431, nr. 16/454.
Zeeuwse Bibliotheek:
- Middelburgsche Courant, 5 juni 1778,11
april 1833, 21 januari 1869 en 15 april 1878.
Mondelinge overleveringen van de in het dank
woord genoemde personen.
Met het rasp'uus' wordt het tuchthuis aan
de Kousteensedijk in Middelburg bedoeld.
Rasp- en spinhuis
In 1643 werd het tuchthuis aan de Kou
steensedijk in Middelburg, dat in de volks
mond rasp- en spinhuis werd genoemd, in
gebruik genomen. De gevangenen, zowel
mannen als vrouwen, waren hoofdzakelijk
landlopers en bedelaars. Van de mannen
werd gezegd dat het "kwaaddoenders en
vagebonden" waren en de vrouwen wer
den aangeduid als "ledige en ongeregelde
vrouwen".
Mattheus Smallegange schrijft in zijn Nieu
we Cronyk van Zeeland (1696): "In het
Tuchthuis werd het geboefte alle gesloten
gehouden, de sommige ook geboeit, alsoo
nochtans, dat sy onverhindert konnen wer
ken, en de handen gebruiken. Want eenige
moeten Brasilie hout tot pulver zagen,
sommige in een trapmolen gaen, om koorn
te malen, of weven."
De mannen zaagden hout tot pulver. Dat
werd het raspen van hout genoemd. Per
dag moesten ze een aantal houtblokken
raspen. De blokken waren afkomstig van
kleurstofhoudende bomen. In Middelburg
werd roodhout of braziel geraspt. Het Por
tugese en Spaanse woord brasil betekent
