f2\
Activiteiten
baan te schuiven. Merkwaardig genoeg
bleet men onverminderd trouw aan de
vorst. "Den Coninck van Hispaengien heb
ick altijt gheeert", we zingen het vier eeu
wen later nog. Maar zo rond 1572 zaten de
steden knel tussen het centrale gezag en
de plunderende geuzen. De werkloosheid
nam sterk toe en het volk morde. Werkloze
vissers en schippers bepaalden in Vlissin-
gen en Veere, sterker dan in Middelburg,
het straatbeeld. De machtsposities in de
steden gingen schuiven: soms bleven de
magistraten stevig in het zadel, soms wer
den ze vervangen en soms nam de schut
terij het heft in handen, zoals in Vlissingen.
De kapiteins van de schutterij aldaar be
hoorden tot een vrij aanzienlijk netwerk
waarvan ook Lodewijk en Willem van Nas
sau deel uitmaakten. Zeker is ook dat uit
geweken en ondergedoken protestanten
met elkaar in verbinding stonden. Toen de
Vlissingse schutterijkapiteins de macht in
de stad hadden overgenomen, kwam de
hulpverlening in het netwerk snel op gang.
Veere, waar magistraten (schutterij incluis)
en vissers lijnrecht tegenover elkaar ston
den, volgde spoedig, terwijl Middelburg
loyaal bleef aan het centraal gezag. Het
zou nog bijna twee jaar duren voor Middel
burg zich op 22 februari 1574 - na een
beleg van maanden - aan Oranje gewon
nen gaf.
Alles overziende kan gezegd worden dat
de overmoedige aanval van de geuzen op
Walcheren in maart 1567 door gezagsge
trouwe troepen vrij eenvoudig kon worden
gepareerd. De aanval werd echter gevolgd
door een periode van toenemende Spaan
se repressie. Het lijkt erop dat Alva daar
mee zijn hand overspeelde, de loyaliteit
van de burgers aan het centraal gezag
werd zwaar op de proef gesteld. In 1572
culmineerde dat in een succesvolle op
stand die nodig bleek om te kunnen over
leven.
Leo Faase
C. Rooze-Stouthamer, 'De opmaat tot de Op
stand. Zeeland en het centraal gezag (1566-
1572)'Uitgeverij Verloren, Hilversum 2009.
Landschapsatlas van Walcheren
Woensdag 20 januari 2010
De Bos Bosch-atlas wordt hij wel ge
noemd. Op 20 januari zullen Kees Bos
(geograaf) en Jan Willem Bosch (land
schapsarchitect), de makers van de Land
schapsatlas van Walcheren, er in de
Zeeuwse Bibliotheek een lezing over hou
den voor de leden van de Heemkundige
Kring. In dit standaardwerk voor het Wal-
cherse landschap, waaraan ook andere
auteurs een bijdrage hebben geleverd,
wordt het verhaal verteld van de ontwikke
ling van het Walcherse landschap en een
beeld geschetst voor een mogelijke toe
komst. Na het natuurlijke ontstaan is het
landschap vooral het resultaat van hoe
mensen het gebruikten. In de ontwikke-
