volk van Westkapelle: "Indrukwekkende
figuren die ze, van eigen realiteitszin uit en
wil tot weerstaan van de bedreigingen, vol
ledig begreep".
Een van hen is oma Miene, eigenares van
hotel De Valk in Westkapelle. In 1924 ko
men de levens van beide vrouwen samen
en sindsdien slaat Charley bijna geen
zomer over. Voor Miene was Charley een
venster op een andere, minder traditionele
wereld. Charley moet in haar een soulmate
hebben herkend: een hardwerkende vrouw
die haar eigen weg gaat, zonder veel fran
je, pragmatisch en ook: vooral geen princi
pes!
Ans Dingemanse vertelde een mooi ver
haal. Ze verweeft haar eigen familiege
schiedenis knap met gebeurtenissen van
meer dan lokale betekenis. Domburg is
sinds 1887 het zomerverblijf van dokter
Mezger en wordt zo een mondaine bad
plaats voor de rijken, en voor kunstenaars
die er wat aan willen verdienen. In 1906
rijdt de eerste stoomtram op Walcheren
naar Domburg. Vader Jan Toorop leert
Charley er tekenen. Miene's eerste man
werkt er bij de stoomtram en zelf verkoopt
zij koffie en broodjes. In 1913 wordt café
De Valk gekocht. In 1918, twee jaar nadat
haar man aan tbc is overleden, hertrouwt
Miene met de marinier Willem van Mill 'van
achter de toren', die het café tot een een
voudig hotel verbouwt.
Charley brengt leven in de brouwerij. Ze
rookt, draagt een broek, zwemt naakt in
zee, wat haar (maar) één keer een beris
ping van de veldwachter oplevert. Dorps
genoten poseren voor een kleine vergoe
ding en timmerman Van Rooijen levert
(desnoods 's nachts) de spieramen voor
haar schilderijen. Ze laat haar minnaars,
vrienden en familie naar Westkapelle ko
men. Zo leert de dichter Marsman West
kapelle kennen. Arthur Lehning en Joris
Ivens volgen. Als haar ouders zijn overle
den, arriveert hun piano in De Valk. Later
zal haar schoondochter, de fotografe Eva
Besnyö, prachtige foto's maken van het
vooroorlogse Westkapelle, foto's die sym
bool staan voor de laatste gelukkige jaren
van het dorp van voor de oorlog.
Na de oorlog was Westkapelle verdwenen
en daarmee ook het Westkapelle van
Charley Toorop. De Valk was eraan ge
gaan, alleen de sleutel was er nog. Foto's
en schilderijen gingen verloren. Charley
Toorop werkt door in een schuur in de
Kloosterstraat waar ze vooral nog stille
vens schildert; de gevolgen van de atta
ques beperken haar onderwerpkeuze. In
Veere vindt ze nog iets terug van de sfeer
van het vooroorlogse Walcheren. Ze heeft
overwogen zich daar te vestigen maar het
is er niet van gekomen. Op 5 november
1955 overlijdt ze, 64 jaar oud. Miene volgt
zes jaar later op 78-jarige leeftijd.
De lezing van Ans Dingemanse zou niet
compleet zijn zonder de beelden die ze na
de pauze laat zien. We zien op de familie
foto's die in en rond De Valk zijn gemaakt,
naast Miene en haar familie ook bekende
buitenstaanders, zoals Viruly, burgemees
ter van Westkapelle en vader van de
schrijvende vlieger. Wim Kan en Corry
Vonk hebben op aanraden van Charley in
De Valk gelogeerd.
Ans Dingemanse heeft zich in het werk
van Charley Toorop verdiept, ze gaat in op
de symboliek in de schilderijen. Aan den
Toog is voor Zeeuwen wel het bekendste
werk, het is sinds 1976 eigendom van het
Zeeuws Museum. Vijf Zeeuwse boeren uit
1930 werd gemaakt voor de tentoonstel
ling Socialistische kunst heden in het Ste-
