ping. Al heel snel worden tijdsbesteding en
inkomsten van het nevenbedrijf dan be
langrijker dan die van het agrarische be
drijf. Op Walcheren is de kampeertak bij de
boerderij de allerbelangrijkste geworden.
Bij bijna tweehonderd boerenbedrijven va
rieert deze nevenactiviteit van 'een aardige
bijverdienste' tot 'de kurk waarop het be
drijf draait'.
Dit parttime boeren is veel belangrijker ge
worden dan vijftien jaar geleden werd
voorzien. Puur landbouweconomisch ge
zien is het een oneerlijke vorm van concur
rentie. De kostprijs van het landbouwpro
duct, graan, aardappel, vlees, melk, wordt
kunstmatig laag gehouden. Het zal hele
maal van de politiek afhangen hoe dat zich
verder gaat ontwikkelen. Als bijvoorbeeld
op termijn een deel van de ondernemers
kiest voor het nevenbedrijf en de land
bouwtak wil afstoten, wordt dat dan plano
logisch toegestaan? Zal de gemeente Vee-
re de koppeling agrarisch bedrijf en mini-
camping kunnen handhaven?
Tuin van Zeeland
Cees Bierens noemt Walcheren in 1998 de
Tuin van Zeeland en hoopt dat ook in 2010
nog te kunnen zeggen. Blijkbaar was een
aantal mensen daar niet gerust op, want in
2001 werd de Stichting Tuin van Zeeland
opgericht. Los van het feit of deze stichting
een grote bijdrage heeft geleverd aan het
mooimaken van 'onze tuin', is de ontwikke
ling wel doorgegaan. De tweede ruilverka
veling van dit eiland heeft in landbouwkun
dig opzicht wel enkele voordelen opgele
verd, maar ook het hele Walcherse land
schap heeft ervan geprofiteerd. Er is bos
aangelegd en natte natuur en er zijn fiets
paden bij gekomen. De recreatiesector is
uitgebreid en zowel bij de grote als bij de
kleine campings heeft dat geleid tot het
massaal inplanten van bomen en struiken.
Bovendien zijn enkele oude elementen als
heggen, drinkputten en tuinen in ere her
steld.
Het grote punt blijft natuurlijk: wat is mooi?
Een toerist ziet de afwisseling, de open
heid, de veelkleurigheid, de prachtige luch
ten en de schitterende kust. Een stedeling
geniet ook van de openheid, van alle bo
men en struiken, van de landerijen, de
bloemenranden en van een landschap dat
liefst niet al te netjes aangeharkt is. Een
boer houdt meestal van diepgroene weilan
den met vee erin en een afwisseling van
mooie gewassen met niet te veel onkruid.
Walcheren is voor mij nog steeds de Tuin
van Zeeland, heel afwisselend en mooi.
Functioneel mooi heeft de neiging mooi te
blijven, omdat het bijgehouden wordt. De
landbouwgrond, de watergangen, de na
tuurvriendelijke oevers, de beplanting
rondom boerenerven en grote campings,
de dijken, de duinen...
Over al het mooie dat wij er samen op na
houden 'alleen omdat we het mooi vinden',
daarover beslist de politiek en maken we
nogal eens ruzie, omdat je het samen
nooit eens wordt over wat mooi is. Boven
dien kost goed onderhoud daarvan een
vermogen en dat hebben we er vaak niet
voor over.
Geef de landbouw, die ook de grondlegger
was van die Tuin van Zeeland van vóór de
inundatie, ook nu voldoende ruimte en
middelen om dit eiland mooi te houden.
J. Kodde Azn.
1. WTO, World Trade Organisation, Wereld
handelsorganisatie.
