Weeskamer
geheimen 5
Er is in de Zelandia lllustrata een afbeel
ding uit 1783 bewaard gebleven. Het op
merkelijke dat op deze afbeelding te zien
is, is dat er na de Reformatie iets aan de
oorspronkelijke tekst is veranderd. In
plaats van "ende Clemens onsen eertsi-
chen vader" stond er toen "ende de mens
onsen eertsichen vader". Begrijpelijk, want
na de Hervorming in 1572 was het katholi
cisme in ons land tot 1798 een verboden
godsdienst en het noemen van een paus
als eertsichen of aardse vader was taboe.
Tussen de woorden zien we rozetjes en
aan het begin en het einde van een zin
een ornamentje. Het gotische lettertype
wijkt af van dat van de balk in Veere. Het is
Verknipt
Tijdens mijn onderzoek in het archief van
de weeskamer van de landvierschaar
Veere1 kwam ik naast de door mij gezochte
boedelinventarissen ook notariële stukken,
losse notities, rekeningen en 'curiosa'
tegen. In vorige 'Weeskamergeheimen' heb
ik er een paar beschreven.2 Soms is de in
houd verrassend, soms de presentatie. Zo
kwam ik een document tegen dat er wel
heel opmerkelijk uitziet: het zit vol met
knippen. Op het eerste gezicht lijkt het
meer een fröbelwerkje dat in het archief is
achtergelaten, maar daarvoor is de tekst te
officieel. Is het dan misschien per ongeluk
beschadigd? Bij nadere beschouwing blij
ken de beschadigingen wel erg regelmatig
te zijn. Het kan niet anders of het officiële
wat sierlijker en wat minder gestileerd. Dui
delijk uit een iets latere periode. Bovendien
zijn de letters en de ornamentjes ingegra
veerd en niet in spaartechniek uitgevoerd
zoals in Veere. Het is wel opvallend dat net
als in Veere de tekst op rijm gesteld was.
Er zijn dus meer van die balken gemaakt.
Maar net als uithangborden en veel gevel
stenen zijn ze verdwenen omdat ze uit de
mode raakten en de teksten niet meer van
toepassing werden geacht. Dat de balk in
Veere de eeuwen heeft doorstaan, kan wel
een unicum worden genoemd.
Sarina Hendrikse
document is met opzet op deze manier be
werkt. Wat is de betekenis van de regelma
tig aangebrachte puntvormige knippen die
de twee pagina's van het document met el
kaar verbinden?
Een obligatie uit 1803
Het gaat hier om een obligatie, een schuld
bekentenis of schuldbrief, opgesteld in
1803 door de griffier van notaris Adriaan
Jacobze uit Veere. Hier volgt de transcriptie.
"Op heeden den 29e January achttienhon-
dert en drie compareerde voor mij Adriaan
Jacobze openbaar notaris bij den Hove
van Holland Zeeland en Westvriesland ge
admitteerd binnen Veere Residerende pre
sent de nagenoemde getuigen Abraham
de Prince woonende alhier dewelke beken-
