35
Cel (op de pagina hiernaast) en slaapkooien
(chambrettes, hierboven).
de gevraagde leermiddelen en woorden
boeken dan ook op voorwaarde dat hij er
behoorlijk gebruik van zou maken.
In april 1943 kreeg Budzynski problemen
met zijn kunstgebit. Het oude was volgens
de tandarts niet meer bruikbaar, er moest
een nieuwe prothese worden gemaakt. De
kosten, te weten 60,-, kwamen ten laste
van het depot.
Over Karl Janulewicz was een brief bin
nengekomen van de firma Köchert uit Des
sau. Janulewicz had daar tien jaar gewerkt
en men wilde die bekwame monteur graag
terughebben. Het bedrijf had zich daartoe
tot de Rijkscommissaris gewend en die po
ging maakte kans op succes.
Ten slotte Rudolf Grüning. Er was bij het
arbeidsbureau een vergunning aange
vraagd voor tewerkstelling bij de firma P.
van Gogh in Amsterdam. Als die verleend
werd, wilde men Grüning onder bepaalde
voorwaarden toestaan in Amsterdam te
verblijven, uiteraard pas na toestemming
van de Duitse autoriteiten.
Duitse autoriteiten
Leiding en bewakers waren dan wel Ne
derlanders, op de achtergrond hielden de
Duitsers de touwtjes stevig in handen. Met
de benoeming van NSB'er Schrieke tot se
cretaris-generaal hadden zij een trouwe
dienaar gekregen, die volledig naar hun
pijpen danste. Er gebeurde niets dat de
bezetter onwelgevallig was. Ook in Middel
burg lieten de Duitsers het beheer over
aan de Nederlanders maar zij hadden wel
een vinger in de pap bij verplaatsing, te
werkstelling buiten het depot en verzoeken
aan het Rijkscommissariaat, de Ortskom-
mandant enzovoorts. Soms kwam een
Duitse officier voor onderzoek of ondervra
ging naar het depot.
Spanningen
Het is niet verwonderlijk dat in dit gemeng
de gezelschap spanningen voorkwamen.
In maart 1942 constateerde de directeur
dat de stemming minder goed was, de
geïnterneerden waren nerveus en brutaal.
De plaatsing van Vincent Gawel op de zaal
pakte verkeerd uit. Om de toestand niet
verder te laten escaleren, wilde de direc
teur Budzynski niet toelaten op de zaal. Hij
moest in zijn aparte cel blijven.
Er waren ook klachten over het eten. Toch
waren die klachten gezien de schaarste
niet reëel, de rantsoenen in het depot wa
ren - zoals eerder vermeld - hoger dan
