schip met vijf- tot zeshonderd slaven kon
in de eerste helft van de achttiende eeuw
met ongeveer twaalf- tot veertienduizend
kauri's worden betaald. Na 1750 nam de
betekenis van de kauri als betaalmiddel af.
Langs de kust
Meer over de Domburgse en Westkappel-
se kauri's. In het jaar 1738 voer het VOC-
fregat Reygersbroek met twee andere re
tourschepen van Ceylon naar Holland via
Kaap de Goede Hoop met kauri's aan
boord. Het schip kwam in ernstige moeilijk
heden op de banken van de Ooster Ras
sen en werd om half zeven 's avonds op
de Westkappelse zeedijk door wind en gol
ven in stukken gebeukt en kapotgeslagen.
De kapitein, Elias Moeninx, en vijftig van
zijn mensen vonden de dood. Het schip
bevatte de schelpen die later door genera
tie op generatie Walchenaren op het be
wuste stuk kust zouden worden gevonden.
Overigens was het strand tussen Domburg
en Westkapelle niet de enige Zeeuwse
vindplaats van kauri's. Ook op andere plaat
sen langs de Walcherse kust, van Oostka-
pelle tot aan het Zuid-Sloe, zijn er vroeger
kauri's gevonden, soms in grote hoeveel
heden. Uit onderzoek is vast komen te
staan dat ze ook afkomstig zijn van enkele
andere vergane VOC-schepen, zoals de
Bantam in 1697 en de Woestduin in 1779.
De lading van de vergane VOC-vaarder
Reygersbroek werd in de paar honderd
jaar daarna door de stroming van de zee
mondjesmaat verspreid om aan te spoelen
en gevonden te worden door jongetjes als
ik. En jaren eerder ook, door Zeeuwen die
de schelpjes verzamelden, ze opborgen in
een gestreepte katoenen zak die ze speci
aal naar de schelpen noemden, de keu-
tjeszak, om er in alle vrolijkheid de traditio
nele gezelschapsspelletjes van die tijd
mee te spelen.
In hetTeylers Museum in Haarlem ligt een
bescheiden collectie oude kaurischelpen.
Ze zijn afkomstig van een donatie van B.
Sliggers in 2002 aan dat museum. De bij
behorende informatie luidt aldus: "Deze
kaurischelpen zijn gevonden op het strand
bij Domburg (Zeeland) en zijn afkomstig
van het in 1738 ter hoogte van Westkapel
le gezonken VOC-schip Reygersbroek."
Duiken
De restanten van het schip heb ik met
eigen ogen gezien. Rond 1973 ging ik voor
mijn hobby duiken. Eerst deed ik ervaring
op in de Oosterschelde, enkele jaren later
dook ik voor de kust van Westkapelle, waar
in de Tweede Wereldoorlog de dijkdoor
braak was en de landing voor de bevrijding
van Walcheren plaatsvond. Nu nog liggen
daar veel resten: stukken van landings
vaartuigen en dergelijke. Jaren later dook
ik met Rob Leeuwis, een bioloog bij Rijks
waterstaat, aan de voet van de oude
Westkappelse zeedijk, en we vonden iets
anders. Het waren restanten van een wrak,
houten planken en een houten pen-en-gat-
verbinding aan een spant. Uit archiefonder
zoek bleek ons dat het hier ging om het
wrak van de Reygersbroek, de bron van
de keutjesverzamelingen!
Wim Vreeke
Naschrift van de redactie
Op de website www.strandvondsten.nl/
artikelen/kauri is meer te lezen over kau
ri's. Tevens is op deze website een over
zicht te zien van vindplaatsen langs de
Nederlandse kust.
