heilige plaatsen in Palestina. Het verhaal
gaat dat ze schatrijk geworden zijn door de
vondst van een schat in de ruïne van de
tempel van Salomo. Verspreid over heel
Europa bezat de orde kloosters en lande
rijen. Als we het in 1551 door Jan van Rey-
gersbergh geschreven boek Dye Cronycke
van Zeelandt erop naslaan, lezen we op
pagina 43 dat de tempeliers ook in Zand
dijk nabij Veere bezittingen hadden. Op pa
gina 57 staat: "Ontrent der Vere hadden si-
lieden mede veel erven en lants, waer af
buyten der Vere een vrouwen clooster van
de Tertianen gesticht en gefundeerd wort."
De kloosterorde is in 1312 opgeheven. De
apotheker Jan van Reygersbergh moet de
gevelbalk vaak gezien hebben, want hij
woonde slechts een paar huizen verder, op
de hoek van de Markt en de Kerkstraat.
Helaas, omdat het huis jonger is valt ook
deze theorie af.
Schotse invloeden
Zouden er later gevluchte tempelridders
met de Schotten mee naar Veere zijn ge
komen? Het huis waarin de balk zit draagt
immers de naam Het wapen van Schot
land. We weten dat na de opheffing van de
Orde der Tempeliers in 1312 de gevluchte
tempelridders in Schotland vrijmetselaars
loges hebben gesticht om de 'Oosterse
wijsheid' die ze in het Heilige Land hadden
opgedaan, veilig te stellen. Schotten waren
er genoeg in Veere. De basis voor de vesti
ging van de Schotse wolstapel in Veere
werd al gelegd op 21 januari 1445 toen
Wolfert van Borselen met de Schotse ko
ningsdochter Mary Stuart trouwde. Hun
huwelijk werd ingezegend in de kapel van
Zandenburg en ze gingen wonen in dit
kasteel. Behalve wol en andere producten
uit Schotland zullen de ridders en edel-
vrouwen die hun familie op Zandenburg
bezochten ook hun gedachtegoed mee
naar Veere hebben gebracht. Ze waren bij
de Veerse heren en vrouwen aan een
goed adres, want die stonden open voor
nieuwe denkbeelden. De humanist Eras
mus was rond 1500 op het kasteel een
graag geziene gast en in 1523 werd de
lutherse koning Christiaan II er met open
armen ontvangen. Maar het zou de Vee-
renaren niet ontgaan zijn wanneer er voor
deze doelgroep een huis in het centrum
van Veere was ingericht met zo'n speciale
gevelbalk. We hadden daarover dan zeker
in de beschrijvingen van de stad kunnen
lezen.
Kapittelhuis
We vervolgen de zoektocht in het Veerse
stadsarchief. Uit een lijst met waken van
de stad uit 1472 blijkt dat de hele westzijde
van de Markt vanaf de Oudestraat tot aan
de Stadhuisstraat is volgebouwd. We tellen
er negenentwintig huizen. In het huis met
de gevelbalk woonde Jan Willeboortzn.
Zijn naam zegt weinig; ik heb hem althans
nergens terug kunnen vinden.
Meer informatie over het huis met de
gevelbalk en zijn bewoners treffen we aan
in het kohier van de huisschatting, een
soort onroerend-goedbelasting uit 1543.
We lezen erin dat het huis behoort tot de
bezittingen van het kapittel van de Veerse
Onze Lieve Vrouwekerk en bewoond wordt
door Michiel Oortss. Van Michiel zijn geen
verdere gegevens bekend, waarschijnlijk is
hij de beheerder. Het is het enige huis in
Veere in bezit van het kapittel. In het kohier
wordt duidelijk onderscheid gemaakt tus
sen dit huis en de zeven woninkjes die de
kerk toebehoren, waaronder een viertal bij
de school. Ook is er nog een kosterswo-
