zetten op hun bedrijf. Je kunt ook zeggen:
het bedrijf is daarvoor, economisch gezien,
te klein geworden.
Het fenomeen naast de landbouwtak in
komsten uit andere bronnen te genereren,
noemt men ook wel multifunctionele land
bouw. In het komende decennium zal dit
fenomeen zich uitbreiden. In een aantal
gevallen zal de ondernemer besluiten met
het agrarische deel van zijn (of haar) be
zigheden te stoppen. In ieder geval zal bij
het 'wisselen van de generatie' de opvolger
een nieuwe afweging maken. Het valt op
dat tot nu toe vrij veel jonge mensen de
boerderij om allerlei redenen vast willen
houden, bijvoorbeeld vanwege het behoud
van het familiebezit en om het mooie plek
je om te wonen. Dit wordt de huidige jonge
generatie op Walcheren mogelijk gemaakt
door de exploitatie van een minicamping.
Al met al zal het aantal agrarische bedrij
ven tot 2025 met 20 tot 30 procent dalen.
De meeste grond blijft wel in gebruik voor
agrarische productie. Gedeeltelijk zal dit
het geval zijn door verkoop van grond aan
grotere bedrijven, gedeeltelijk door verhuur
ervan. Een klein aantal ondernemers zal
kans zien om een gedeelte van de grond,
voor exploitatie op wat grotere schaal, naar
zich toe te trekken. Zowel voor de akker
bouw als voor de melkveehouderij liggen
hier kansen.
Door dit alles zal op Walcheren het aantal
werkers in de agrarische sector afnemen.
Ook verwacht ik dat beleggers interesse in
grond zullen krijgen.
Multifunctionele landbouw in 2025
Zijn er naast het exit-scenario nog manie
ren te bedenken waarop jonge onderne
mers een toekomst voor zichzelf kunnen
creëren?
Het aanpassingsvermogen in de landbouw
blijkt groot te zijn. Anno 2011 zien we daar
in de praktijk al vele voorbeelden van en in
de komende vijftien jaar zullen er zeker
nieuwe mogelijkheden bijkomen. Multifunc
tionele landbouw blijkt goed te passen bij
de mentaliteit van de Walcherse boer.
Een aantal bedrijven zal proberen het 'lo
kale product'aan de man te brengen, een
trend die momenteel ook in het buitenland
sterk aanslaat (kleine vervoersafstanden
en dus een lage C02-uitstoot).
Als de sociale wetgeving niet sterk veran
dert, denk ik dat er nog mogelijkheden zijn
voor enkele zorgboerderijen.
Ook de paardenhouderij zal voor een aan
tal liefhebbers mogelijkheden bieden.
De boerderij schijnt voor onthaasting,
teambuilding en dergelijke voor managers
en topmensen uit het bedrijfsleven ook een
uitstekende plek te zijn. En dan liefst met
de handen werken en in het stro slapen!
Kinderopvang op de boerderij is op Wal
cheren nog vrij onbekend. Daar liggen
kansen.
Wonen op het platteland is een mogelijk
heid. De vergrijzende bevolking zal steeds
meer op elkaar aangewezen zijn in de 'der
de' levensfase. Kleine woongemeenschap
pen met moderne hulp- en communicatie
middelen kunnen ruimte vinden op en rond
de boerderij.
Het prijsverschil tussen wat de producent
krijgt en wat de consument moet betalen,
wordt steeds groter. Voor enkele onderne
mers ligt hier een kans in de 'boerderijver
koop'.
Naast de 'gewone' minicamping, zal voor
enkelen een bijzondere vorm van 'boerde
rijrecreatie' kansen bieden. Denk daarbij
aan slapen in yurts, tipi's en andere al in
gerichte tenten.