53
Een Arnemuidse visleurster geniet op de
Markt in Middelburg op haar manier van haar
koffie, (coll. F. van den Driest)
Geraadpleegde boeken:
- J. Vader, 'Een Oud-Walcherse boerderij',
1979.
-]. Vader, 'Vossesoppen'in: 'Neerlands volks
leven', Pasen 1963.
vuur. Ze warmden de voeten op de warme
haardplaat. De een las een werk van Ja
cob Cats, de ander in het grote marte
laarsboek van Adrianus van Haemstede.
Men las het werk van deze schrijvers van
Zeeuwse afkomst graag.
De vrouwen en kinderen zaten rond de
tafel en warmden hun voeten op een hete
stoof. Hierin stond een vuurtest met bran
dend houtskool. Zij verstelden kleren, brei
den of borduurden. Telkens als het vuur in
de vuurtest minderde, schepte een van de
mannen met een lange ijzeren vuurlepel
houtskool uit de haard en gooide het in de
vuurtest. Vaak werd dan gezegd: "Noe
mag je wè oppasse, da je 't 'uusje van je
consensie nie verbrandt."
Niet alleen bij het vullen van de vuurtest
werd deze uitdrukking gebezigd, maar ook
bij het drinken van warme dranken klonk
vaak: "Machtig lieve, wat is dat 'êêt, je zou
er 't 'uusje van je consensie mee verbran
de." Om te voorkomen dat men de mond
brandde, schonk men de hete drank op de
schotel en zette die aan de mond in plaats
van het kopje. Een schotel heeft een groter
oppervlak en is minder diep dan een kop
je, waardoor de hete drank sneller afkoelt.
Maar ik denk dat het meer te maken heeft
met niet de tijd nemen om de drank af te
laten koelen.
Het woord consensie zou van het Franse
woord conscience afkomstig kunnen zijn,
wat 'bewustzijn' betekent, 't 'Uusje van je
consensie zou de plaats zijn waar je be
wustzijn zit. Wie zijn bewustzijn verbrandt,
verliest zijn bewustzijn en raakt buiten
westen. Niet voor niets noemde Jan Vader
deze uitdrukking een minder beschaafde
kwinkslag.
Of dit de juiste verklaring is, weet ik niet. Ik
vind de uitdrukking "Je mag wè oppasse,
da je 't 'uusje van je consensie nie ver
brandt" als 'Pas op'-waarschuwing in ieder
geval heel leuk klinken. Ik houd deze uit
drukking in ere.
Frans van den Driest