man uit Vlissingen die wel een 'lapjesman'
was maar door Baggerman werd bijge
staan.
Tonnenstelsel
Wat die huizen op de Loskaai betreft, na
Fokkers huis kwamen vier heel gewone
huizen. Maar die daarnaast hadden een
keuken half onder de begane grond, zodat
men als het ware van de straat af kon zien
wat de keukenmeid kookte. Maar het bij
zondere van die huizen was dat ze geen
riool hadden en dat de fecaliën in tonnen
werden opgevangen. Het zogenoemde 'ge
meentelijke tonnenstelsel' kwam met een
aparte platte wagen met lege en volle ton
nen en een bemanning van zes in het
bruin geklede kerels. Die vervoerden die
tonnen via de tuin en dan langs een smal
pad langs de Eigenhaardstraat. Of ze met
die tonnen ook naar de eerste verdieping
klommen, dat weet ik niet.
Kanaal
Hoe die Loskaai daar op die plek gekomen
is, dat is een deel van de ongeschreven
geschiedenis van het Kanaal door Walche
ren. Daar het gemeentearchief van Middel
burg is verbrand, zou alleen het archief
van het ministerie van Waterstaat uitsluit
sel kunnen geven. Het is wel jammer van
het verlies van de Vlissingse Poort. Als
men de plattegrond van de stad vóór de
graverij bekijkt, dan zal men zien dat de
bocht in het kanaal van het westen van de
stad heel wat vlakker had kunnen zijn dan
thans, maar dan hadden de buitenplaatsen
Roozenburg, Veldzigt en De Parel het
loodje moeten leggen. Wijlen mijn vader
zei dat dat allemaal de schuld was van de
oude Toon Snouck Hurgronje, maar er is
vanzelfsprekend ook door vele anderen
geageerd tegen het plan van het kanaal.
De bekende Dronkers (ik weet niet of het
D.J. was of een andere Dronkers), kocht
dat aardige semi-oosterse witte huisje met
bijgebouwen even voorbij de Grote Abeele
aan de Oude Vlissingseweg. Hij dacht na
melijk dat daar het kanaal dwars doorheen
moest komen! Dat wijst er wel op dat het
plan om die bocht te vervlakken er toen
lag. Het is en blijft jammer, maar er is niets
aan te doen. De grote collectie foto's van
al die werkzaamheden die in een draaien
de etagère in de oudheidskamer was op
gesteld, is natuurlijk verdwenen.2
Schepen
De N.V. Nederlandsche Handel-Maat-
schappij was verplicht een bepaald per
centage van haar invoer via Middelburg te
doen plaatsvinden. Ze wilde echter geen
schepen zenden en daarom zond ze van
Rotterdam een lichter met schuitjes tin
naar Middelburg. Die werden dan in het
Oost-Indisch Huis opgeslagen en in Rot
terdam via een Middelburgse makelaar ge
veild en weer per lichter naar Rotterdam
vervoerd. De agent van de N.H.M. was de
firma Spoors Sprenger. Frits Sprenger,
ook majoor-commandant van de schutterij,
was de enige firmant en Villée was zijn be
diende. Zij hadden ook een radersleepboot
- de Union 2 - die afgebeeld staat in een
stereofoto die ik indertijd aan het Rijksar
chief gaf. Die sleepboot heeft nog een rol
gespeeld bij het vlottrekken van het Britse
koninklijk jacht Victoria Albert, dat in de
mist halverwege Antwerpen was vastgelo
pen.
Er kwamen maar weinig schepen hun la
ding lossen aan de Loskaai. Zo nu en dan
een stoomboot met rondhout voor Alberts
of De Broekert's stoomzagerijen of enkele
