net als het voor de voorstelling benodigde
stro en zaagsel. Soms werden kamers
voor de artiesten gevraagd. In bepaalde
gevallen werden ze in hotels onderge
bracht. Winkeliers verdienden een centje
bij met de voorverkoop van plaatsbewijzen
of het stallen van fietsen. Ook de spoorwe
gen en bootverbindingen profiteerden van
het evenement door het inzetten van extra
diensten.
Reclame
Meestal kwam een circus tijdens de ker-
misweek. Er werd dan in de plaatselijke
kranten druk geadverteerd; het publiek las
wat die glitterwereld te bieden had. Vooraf
gaand aan een voorstelling kon men soms
- tegen betaling - de stallen bezichtigen.
Daar waren dan leeuwen, tijgers en olifan
ten te bewonderen. Bij gebrek aan een
dierentuin op Walcheren was dat een unie
ke kans om die dieren eens in het echt te
zien.
De komst van het circus en de opbouw
van de tent trokken de nodige kijkers en
veroorzaakten in de stad een aparte sfeer.
Kermis en circus vielen dus vaak samen.
Er waren weieens problemen met dronken
kermisklanten. Het circuspubliek gedroeg
zich over het algemeen rustig.
In Middelburg deed zich in juni 1914 een
incident voor. Bij het afbreken van circus
Althoff meende het publiek dat de paarden
mishandeld werden. Het kwam bijna tot
een vechtpartij.
In augustus 1932 wist een meisje op de
Dam in Middelburg in de buurt van de
leeuwenwagen van circus Van Bever te ko
men. Een leeuw verwondde haar aan arm
en hoofd, ledereen was geschrokken,
maar het circuspersoneel ging vrijuit; het
meisje was onder de afzetting door gekro
pen. Directeur Van Bever was zelfs bereid
tot het betalen van een schadevergoeding
en hij liet een extra afzetting aanbrengen.
In de gemeenteraad stelde mr. Van Andel
van de Anti-Revolutionaire Partij vragen
over dit voorval, met als gevolg dat Van
Bever voortaan met zijn circus niet meer
op de Dam mocht staan.
Het optreden als artiest was ook niet zon
der gevaar. Toen een artieste van circus
Van Bever in Vlissingen door haar partner
werd rondgezwaaid, brak een riem en viel
zij zes meter naar beneden. Ze bleef be
wusteloos liggen, maar het letsel viel mee:
ze had slechts enkele verwondingen aan
armen en handen. Het incident veroor
zaakte nogal wat consternatie onder de
bezoekers.
In Vlissingen probeerde een kamerver
huurster in 1939 een slaatje te slaan uit de
komst van circus Strassburger. Zij had met
een artieste een prijs voor een kamer af
gesproken en die later eenzijdig verhoogd.
De politie moest hierbij bemiddelend optre
den.
Voor 1872
Tot omstreeks 1872 was er op Walcheren
weinig circusactiviteit. Logisch, want het
eiland was moeilijk bereikbaar. Wel was er
tijdens de Middelburgse kermis van 1870
op de Markt een optreden van het Groot
Nederlandsch Paardenspel met artiesten
van het circus Carré en Milanais. Kort voor
het begin van de voorstelling - op 19 juli -
brak de Frans-Duitse oorlog uit en twee
Middelburgse predikanten probeerden toen
kermis en circus tegen te houden. De ge
meenteraad nam het voorstel niet in be
handeling omdat het niet op gezegeld pa
pier was ingediend. Bovendien zou de ker
mis al over twee dagen beginnen. De voor-
