Enigma en de
Striid Het falen van de
geallieerde opmars
Om de jn september 1944
Westerschelde
Hans Sakkers
ste eeuw. Hij was een tamelijk excentrieke
man, vermoedelijk een autist, zoals er
velen op Bletchley Park rondliepen. Zijn
koffiemok, die hij met een ketting aan de
verwarming had verankerd, valt in het
museum van Bletchley Park nog steeds te
bewonderen. Na de oorlog viel hem weinig
waardering ten deel. Als praktiserend
homoseksueel - in die tijd
viel dat in Engeland nog
onder het strafrecht - werd
hij verplicht zich met hor
monen te laten behande
len. In 1954 werd hij dood
gevonden met naast zijn
lichaam een vergiftigde
appel waaruit een hap
was genomen. Een beeld
dat we (toevallig of niet?)
terugvinden bij een be
kend computermerk.
Bletchley Park was in de
oorlog een informatiefa-
briek. Nadat Turing de
codering van de 4-rotor
Enigma van de Duitse
marine in december 1942 had gekraakt,
konden de duizenden radioberichten die
per dag binnenkwamen in drie uur worden
gedecodeerd en aan de legerstaven ter
beschikking worden gesteld. Zo verloor
Rommel de slag om Noord-Afrika en de
Duitse marine de slag om de Atlantische
Oceaan. De geallieerden voorkwamen dat
de Duitsers argwaan kregen. Zij zorgden
ervoor dat de Enigma-informatie waar zij
over beschikten veelal ook kon worden
herleid tot andere spionageactiviteiten die
voor dit doel werden ingezet, zoals verken
ningsvluchten. Maar dat was niet de enige
reden waarom de Duitsers geen argwaan
kregen. Om min of meer opportunistische
motieven werd strategische informatie ook
wel genegeerd. En vooral Montgomery en
zijn vertrouwelingen waren daar sterk in,
overigens met steun van de geallieerde
opperbevelhebber Eisenhower. Dat gold
met name voor de periode die voorafging
aan de strijd om de Westerschelde.
Voor het verloop van de strijd om de Wes
terscheid e zijn de maan
den september en okto
ber 1944 van doorslag
gevend belang geweest.
Voor Montgomery was
het duidelijk dat het bezit
van de havens van Ant
werpen een essentieel
voordeel zou opleveren.
De Britten bleken in staat
Antwerpen in een blik-
semoffensief op 4 sep
tember 1944 in te nemen.
Het verbluffende gemak
waarmee dat ging, ver
oorzaakte een soort van
blinde euforie die de ge
allieerden meer kwaad
dan goed heeft gedaan. Zo werd een stra
tegie geadopteerd die er primair op was
gericht een beslissende doorbraak te for
ceren tot in het hart van Duitsland. In de
ogen van Montgomery was het daarvoor
noodzakelijk dat de Franse havensteden
aan Het Kanaal, met name Boulogne, zou
den worden ingenomen. Dat was nodig om
met succes een geallieerd bruggenhoofd
over de Rijn logistiek te ondersteunen. Het
militair opschonen van de Westerschelde-
oever moest daar maar wachten.
Deze strategie kwam voort uit een onder
schatting van de Duitse hergroeperingsmo
gelijkheden en deze bleek sterk genoeg
om aan de berichtgeving uit Bletchley
ASPEKI
