Een reis naar Parijs
19
Drie heren van stand naar het buitenland
Het originele reisverslag van Johan Steen-
gracht wordt bewaard in de bibliotheek van
kasteel Duivenvoorde in Voorschoten. Het
boekwerk bevat naast tekst vele illustraties, die
achterin zijn bijgevoegd.
Dit artikel is geschreven naar aanleiding
van het holografische - eigenhandig ge
schreven - verslag dat mr. Johan Steen
gracht maakte van een reis naar Parijs in
augustus 1772. Een kopie van de tekst,
van maar liefst 102 pagina's, is te vinden
in het archief van de familie Schorer in
het Zeeuws Archief. De titel luidt:
Journaal van een korte Reijs, gedaan,
door de Heeren Mrs [Meesters] Daniel
Radermacher heer van Nieuwerker-
ke), Johan Steengracht en Nicolaas
Steengracht, naar Parijs. Het verslag
begint met een gedicht. In hetzelfde
inventarisnummer bevindt zich nog
een klein notitieboekje met wat onbe
langrijke aantekeningen van de hand
van Daniël Radermacher.
Het originele reisverslag van Johan
Steengracht wordt bewaard in de bibli
otheek van kasteel Duivenvoorde in Voor
schoten. Het boekwerk bevat naast tekst
vele illustraties, die achterin zijn bijgevoegd.
Het dagboek zelf is eigenlijk niet zo inte
ressant, het drietal dat de reis maakte
daarentegen des te meer. Dit artikel gaat
dus voornamelijk over hen. Uit mijn onder
zoek blijkt dat het opmerkelijke figuren wa
ren die hier en daar op z'n minst discuta
bel te noemen gedrag vertoonden.
Wie waren deze drie Middelburgse patri
ciërs? De eerste 'Parijsganger' was Johan
Steengracht en de tweede zijn achttienjari
ge zoon Nicolaas. De derde was een goe
de vriend, mr. Daniël Radermacher.
Op de reis zal ik slechts kort ingaan en ik
sluit af met enkele woorden over het bij het
verslag behorende gedicht. De ondeugen
de suggestie in dit vers lijkt me dit spraak
makende drietal recht te doen.
Johan Steengracht
Laten we eerst nader kennismaken met de
auteur van het reisverslag.
Mr. Johan Steengracht werd op 30 april
1727 geboren in het stadje Veere, waar
zijn vader pensionaris en later burgemees
ter was. Johan vervulde in zijn arbeidzame
leven diverse ambten, zoals griffier bij de
Admiraliteit van Zeeland, kiesheer van
Middelburg en raad en pensionaris van
Veere. Vanaf 1753 was hij lange tijd raad
en advocaat-fiscaal bij de Admiraliteit. Hij
stond dit orgaan onder meer juridisch bij in
geval van geschillen van belastingtechni
sche aard.
Johan Steengracht trouwde in 1754 in
Oosterland (op het eiland Duiveland) met
de Zierikzeese burgemeestersdochter Ja-
coba Magdalena Ockerse. Deze dame was
een telg uit een bekend geslacht. Jacoba
