20
Mr. johan Steengracht (1727-1785), Jean
Appelius, ca. 1755. Olieverf op doek. (Collectie
Stichting Duivenvoorde, Voorschoten)
was vrouwe van Oosterland, 's-Heer Jans-
land en Oosterstein. Samen kregen Johan
en Jacoba zes kinderen, van wie er vier
vroegtijdig stierven. De twee die de vol
wassen leeftijd mochten bereiken, waren
het in 1754 geboren oudste kind Nicolaas
en het jongste, Cecilia. Tussen broer en
zus bestond dan ook een leeftijdsverschil
van tien jaar. Het gezin Steengracht woon
de in een monumentaal pand in de Wage-
naarstraat in Middelburg.
In 1761 ging mr. Steengracht over tot de
koop van een buitenplaats. De keuze viel
op het in 1633 door reder Cornelis Lamp-
sins opgerichte Lammerenburg. Johan
nam de lusthof over van mr. Andries Wes-
terwijk Forsborg. Westerwijk had dit buiten
van zijn neef Johan Westerwijk geërfd, die
in de tuin van Lammerenburg zelfmoord
had gepleegd. Het roemruchte verleden
van de lusthof moet Johan Steengracht
hebben aangetrokken.
Of Johan Steengracht ook te
maken heeft gehad met het te
genoverliggende Paauwenburg
blijft vaag. Volgens het Vergaar-
boek van de Westwatering van
Walcheren kocht hij het land
goed in 1770, om het in 1771
te verkopen. Op zich niet heel
bijzonder, ware het niet dat de
twee transacties in dit geval
precies dezelfde personen be
troffen. Lag hier een belasting
technisch trucje aan ten grond
slag of werd er een fout ge
maakt in het register? Het is
onduidelijk, vooral omdat de
transportakten nergens te vin
den zijn...
In het leven van Johan Steen
gracht passeerden wel meer
duistere en omstreden zaken.
Zo hing hem in 1782 de dood
straf boven het hoofd vanwege
een geheime briefwisseling met
Engeland. Zijn huis werd bewaakt en zijn
gangen werden nagegaan om erachter te
komen of hij zich met spionage bezighield.
In de Gedenkschriften van G.J. Harden-
broek uit 1782-1783 lezen we in deel IV:
"Deze zaak kon hem de kop kosten. De
aanbrenger van de zaak trok later wel zijn
woorden in [nadat hij onder druk was ge
zet], ging al dan niet vrijwillig naar Duinker
ken, maar verklaarde later 'dat het toch wel
