36
Hans Brinker volgens illustrator Louis Rhead.
Duidelijk herkenbaar zijn de duinenrij en kerk
toren van Zoutelande. In: Mary Mapes Dodge,
'De zilveren schaatsen. Een schets uit het Noord-
Hollandsche volksleven' (Amsterdam 1876).
paald heeft, dan is dat het negentiende-
eeuwse, Amerikaanse kinderboek Hans
Brinker or the silver skates uit 1865", aldus
Martin Jansen.1 De schrijfster Mary Mapes
Dodge debiteert hierin, buiten het eigen
lijke verhaal om, tal van wetenswaardig
heden over zeden en gewoonten van de
bewoners van de beide Hollanden.
Zo slecht als dit boek gekend is in
ons land, zo succesvol is het daar
buiten. Alleen al de Engelstalige
versie van deze bestseller bereikte
inmiddels een oplage van 25 mil
joen exemplaren! En nog altijd or
ganiseert men in Amerika in het
winterseizoen 'zilverenschaatsen-
wedstrijden' en brengt de televisie
een van de Hans Brinker-films-
voor-het-hele-gezin. Het is deze le
gendarische Hans die "het sym
bool werd van de eeuwigdurende
strijd van Nederland tegen het wa
ter", aldus de tekst op een stand
beeld te zijner ere in Spaarndam.
Wie het boek zelf ter hand neemt,
valt van de ene verbazing in de
andere. Want wat blijkt? Het is he
lemaal niet Hans Brinker, maar
een anonieme, bijna achtjarige
knaap, zoon van de sluiswachter
van Haarlem, die een lek in de dijk
ontdekt en door een nacht lang
zijn vinger daarin te steken, het
lage land van Holland behoedt
voor een heel grote overstromings
ramp. Curieus is de oorspronkelij
ke illustratie bij deze passage, een
tekening van de Amerikaan Louis Rhead.
Wie verwacht dat die de lezer verplaatst
naar de omgeving van Haarlem, naar
Spaarndam, vergist zich. Wat zien we? Het
tot een wereldberoemdheid uitgegroeide
echter graag een beeld dat juist niet veran
dert. Zij zien ons nog altijd als klompendra-
gende, propere en godvruchtige lieden,
verwikkeld in een eeuwigdurend gevecht
met het water. Het ene jaarthema raakt
hier het andere.
"Als er één boek is dat in het buitenland de
beeldvorming over Nederland sterk be-
